Desilo Se u Ovaj Dan - 14. Oktobar
Šta se sve događalo i koji važni događaji su se desili na ovaj dan, 14. oktobra! Šta se sve nekada dešavalo četrnaestog oktobra, šta je posebno ovog datuma, koje su poznate ličnosti rođene a koje umrle ovog datuma?
Osmeh na lice:
■ 322. pre naše ere - Najveći govornik starog veka, atinski državnik Demosten, izvršio je samoubistvo ispivši otrov. Kao vođa antimakedonske stranke u Atini, proslavio se govorima protiv Filipa II Makedonskog (filipike). Njegovi govori, od kojih je sačuvano oko 40, smatraju se obrascem oratorstva.
■ 1066. - Bitka kod Hastingsa, Normani pod vodstvom Vilima Osvajača porazile Saksonce pod vodstvom kralja Harolda II koji je tu i poginuo.
■ 1322. - Vojska škotskog kralja Roberta I u bici kod Bilanda teško porazila engleske trupe kralja Edvarda II. Taj poraz prisilio Englesku da prizna nezavisnost Škotske.
■ 1425. - Rođen je Alesso Baldovinetti, italijanski slikar.
■ 1633. - Rođen je Jakov II, kralj Škota, Engleske i Irske.
■ 1702. - Bitka kod Fridlingena tokom Rata za špansko nasleđe. Francuska vojska izvojevala je Pirovu pobedu nad vojskom Svetog rimskog carstva.
■ 1784. - Rođen je Ferdinand VII, španski kralj.
■ 1806. - Napoleonove trupe pobedile Pruse i Saksonce u bitkama kod Jene i Auerštata. U narednih šest nedelja Napoleon pokorio Prusku.
■ 1808. - Francuzi ukinuli Dubrovačku Republiku, nastalu u XV veku od Dubrovačke opštine. U početku je obuhvatala grad s neposrednom okolinom, kasnije su joj srpski vladari iz dinastije Nemanjića prodali ili ustupili poluostrvo Pelješac, ostrvo Mljet i Konavle u gradskom zaleđu, a kralj Bosne Ostoja primorje od Orašca do Stona. Francuska je okupirala Dubrovnik 1806, a u sastav Austrije je ušao 1815, na osnovu odluke Bečkog kongresa. Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca pripao je 1918, a 1991. otcepljenoj jugoslovenskoj republici Hrvatskoj, u kojoj nikad nije bio do 1939. i stvaranja Banovine Hrvatske kao dela Jugoslavije.
■ 1809. - Bečkim mirom Austrija prinuđena da Trst, deo Hrvatske i Dalmacije preda Napoleonovoj Francuskoj, Galiciju Poljskoj i Rusiji, a distrikt In Bavarskoj.
■ 1834. - Henri Bler je prvi crnac u Americi koji je dobio patentnu zaštitu, i to za sadilicu kukuruza.
■ 1882 - Rođen je irski državnik Emon de Valera, lider republikanskog pokreta 'Šin fejn' (na irskom - 'Mi sami') od 1917. do 1926, predsednik Irske od 1959. do 1973. Kao premijer od 1937. do 1959. sporazumno je rešio neka sporna ekonomska, politička i vojna pitanja sa Velikom Britanijom. Bio je predsednik Lige naroda 1938-39.
■ 1883. - Umrla je Marija Trandafil srpska dobrotvorka, podigla je zgradu za sirotište u kojoj se danas nalazi sedište Matice srpske.
■ 1888. - U Leedsu francuski fotograf Louis Le Prince snimio Roundhay Garden Scene, prvi film u istoriji.
■ 1890. - Rođen je američki general i državnik Dvajt Dejvid Ajzenhauer, vrhovni komandant savezničkih snaga u Drugom svetskom ratu u Evropi, predsednik SAD od 1953. do 1961, komandant NATO pakta od 1950. do 1952, kada je dao ostavku zbog predsedničkih izbora u SAD.
■ 1894. - U Beogradu, na liniji Kalemegdan-Slavija, pušten u saobraćaj prvi tramvaj na konjsku vuču.
■ 1895. - Car Franjo Josip I. svečano otvorio novu zgradu Hrvatskog narodnog kazališta u Zagrebu.
■ 1905. - Rođen je Milan Blagojević Španac, španski borac, partizanski komandant i narodni heroj Jugoslavije.
■ 1912. - U Milvokiju nepoznato lice pucalo u predsednika SAD Teodora Ruzvelta. Debeli kaput i svežanj rukopisa u unutrašnjem džepu sprečili da metak dođe do tela.
■ 1913. - U najtežoj rudarskoj nesreći u Velikoj Britaniji, u rudniku uglja kod Glamorgena u Velsu poginulo 439 rudara.
■ 1918. - Frankovačka Stranka prava podnijela zahtjev za sazivom saborske sednice na temu ukidanja Hrvatsko-ugarske nagodbe te proglašenja neovisnosti hrvatskog naroda.
■ 1919. - Rođen je Dragoslav Avramović, srpski ekonomista, guverner Narodne banke Jugoslavije i dopisni član SANU.
■ 1921. - Rođen je Rade Marković, srpski glumac.
■ 1927. - Rođen je Rodžer Mur, poznati engleski glumac. Najpoznati je po ulogama Džejms Bond u nekoliko filmova o tajnom agentu 007: 'Živi i pusti da umru', 'Čovek sa zlatnim pištoljem', 'Špijun koji me je voleo', 'Samo za tvoje oči'.
■ 1930. - Rođen je Žozef Dezire Mobutu, poznat kao Mobutu Sese Seko, predsednik Zaira (Kongo) do maja 1997, kada je zbačen s vlasti pobunom koju je predvodio Loran Kabila. Vladao je diktatorski od 1965, po okončanju petogodišnjeg građanskog rata.
■ 1934. - Rođen je Ljubomir Popović, srpski slikar.
■ 1939. - Rođen je Ralph Lauren, američki modni kreator.
■ 1939. - Više od 800 britanskih mornara poginulo kada je, na početku Drugog svetskog rata, nemačka podmornica 'U 47' uplovila u britansku ratnu luku i torpedima potopila brod 'Rojal ouk'.
■ 1940. - Rođen je Cliff Richard, britanski pop-pevač.
■ 1941. - Nemci u Drugom svetskom ratu streljali oko 6.000 civila iz Kraljeva i okoline, uključujući žene i decu.
■ 1943. - U logoru smrti Sobibor došlo je do uspešne pobune zatvorenika u kojoj je ubijeno devetero SS pripadnika. Oko 400 zatvorenika su pobegli. Zatim je ostatak logoraša ubijen od strane SS-a i logor smrti je konačno zatvoren.
■ 1944. - Umro je srpski slikar Marko Murat, osnivač Umetničke zanatske škole u Beogradu, koji je počeo kao realista, ali se potom približio impresionistima. Slikao je portrete, istorijske kompozicije, predele, snažno je uticao na stvaranje tzv. Beogradske škole i u srpsko slikarstvo je uneo nova umetnička shvatanja i razvio interesovanje za probleme svetlosti.
■ 1944. - Britanske i grčke snage oslobodile Atinu koja je bila pod nemačkom okupacijom od aprila 1941.
■ 1944. - Nemački feldmaršal Ervin Romel je, posle neuspelog atentata na Hitlera, kao jedan od zaverenika, izvršio samoubistvo.
■ 1947. - Tokom probnog leta američkog vojnog aviona na mlazni pogon, kapetan Čarls Jeger postao je prvi čovek koji je probio zvučni zid, brzinom od 1,07 Maha (1.310 km/h) .
■ 1952. - Rođen je Nikolaj Andrianov, ruski gimnastičar osvajač 15 olimpijskih medalja.
■ 1959. - Umro je američki filmski glumac australijskog porekla Erol Flin, koji je najčešće igrao pravdoljubive junake u avanturističkim filmovima. Filmovi su mu: 'Krvavi kapetan', 'Avanture Robina Huda', 'Gusar', 'Kraljević i prosjak', 'DŽentlmen DŽim', 'Virdžinija Siti', 'Korijeni pakla'.
■ 1961. - Početak radova na izgradnji Avalskog tornja. Zidanje je trajalo do sredine 1965. godine.
■ 1964. - Mihail Suslov, siva eminencija SSSR-a, srušio je Hruščova i postavio Brežnjeva.
■ 1964. - Nobelovu nagradu za mir dobio američki borac za ljudska prava crnaca Martin Luter King.
■ 1968. - Čovek je prvi puta pretrčao 100 m za manje od 10 sekundi - 9,95 sekundi. Jim Hines, USA, pobeda u finalu Olimpijskih igara u Meksiko Sitiju.
■ 1970. - Na Filipinima od tajfuna poginulo više od 780 ljudi.
■ 1973. - U Tajlandu vlada Tanoma Kitikačorna primorana da podnese ostavku pošto je armija odbacila njegov zahtev da silom uguši studentske demonstracije.
■ 1977. - Umro je Bing Crosby, američki pevač i glumac, dobitnik Oskara za film 'Idući svojim putem'.
■ 1988. - Egipćanin Nagib Mahfuz postao prvi arapski pisac koji je dobio Nobelovu nagradu za književnost.
■ 1990. - Umro je Leonard Bernstein, američki kompozitor, pijanist i dirigent. Bio je kompozitor mjuzikla 'Priča sa zapadne strane'. Dirigovao je gotovo svim velikim američkim orkestrima, a od 1958. do 1969. vodio je Njujoršku filharmoniju. Dela su mu: dve simfonije, opera 'Nevolja na Tahitiju', balet 'Slobodna mašta', muzika za film.
■ 1990. - Nemačka i Poljska potpisale sporazum o granici na reci Odri.
■ 1991. - Predvodnik burmanske opozicije Aung San Su Ći, koja je više od dvije godine provela u kućnom pritvoru pod režimom vojne hunte, dobila je Nobelovu nagradu za mir.
■ 1994. - Nobelovu nagradu za mir podelili premijer Izraela Jicak Rabin, šef izraelske diplomatije Šimon Peres i vođa Palestinske oslobodilačke organizacije Jaser Arafat.
■ 1996. - Umro je Isidor Papo, lekar, general.
■ 1998. - Nigerijski pisac Vole Sojinka, dobitnik Nobelove nagrade za književnost, vratio se u zemlju posle skoro četiri godine izbeglištva, na koje ga je primorao diktatorski režim vojne hunte, kojem se žestoko protivio.
■ 1999. - Humanitarna organizacija 'Doktori bez granica' dobila Nobelovu nagradu za mir.
■ 1999. - Umro je bivši predsednik Tanzanije Džulijus Njerere, jedan od lidera Pokreta nesvrstanih, ključna ličnost u borbi za nezavisnost svoje zemlje od Velike Britanije 1961, predsednik države od 1962. do 1985. kada se kao jedan od prvih post-kolonijalnih afričkih lidera, dobrovoljno povukao sa vlasti.
■ 2000. - Alija Izetbegović, poslednji ratni lider na prostoru bivše Jugoslavije, povukao se iz Predsedništva Bosne i Hercegovine. Zamenio ga Halid Genjac.
■ 2001. - U nigerijskom gradu Kano ubijeno najmanje 200 antiameričkih demonstranata koji su dva dana palili crkve, džamije i radnje.
■ 2003. - Umro je Moktar Uld Dada prvi predsednik Mauritanije, koji je na vlasti bio od 1960. kada je ta zemlja dobila nezavisnost od Francuske.
■ 2006. - Savet bezbednosti UN usvojio ekonomske i sankcije na uvoz oružja i opreme Severnoj Koreji, kao odgovor na testiranje nuklearnog oružja.
■ 2012. - Umro je bivši kralj Kambodže Norodom Sihanuk, koji je obeležio istoriju druge polovine XX veka i smatran 'ocem nezavisnosti' svoje zemlje.
■ 2012. - Padobranac i ekstremni sportista Feliks Baumgartner skočio je iz kapsule podignute balonom do 'ivice' Zemljine atmosfere. Tokom skoka-leta sa visine 39.068 metara ka površini Zemlje, koji je trajao pet i po minuta, Baumgartner je telom probio 'zvučni zid'.
■ 2014. - Utakmica fudbalskih reprezentacija Srbije i Albanije u Beogradu, u kvalifikacijama za Evropsko prvenstvo, prekinuta je zbog sukoba igrača pošto je preko terena preletela bespilotna letelica noseći mapu 'Velike Albanije' s likovima istorijskih albanskih lidera.
Klik Gore na Sliku - Prikaz; Ponovni Klik - Brisanje
Najnovije Vesti - Balkan i Svet
Pogledajte i ostale super zanimljive rubrike na sajtu
