Na Ovaj Dan - 25. Mart
Pogledajte događaje koji su se desili na ovaj dan, 25. marta! Šta se sve nekada dešavalo dvadeset petog marta, šta je posebno ovog datuma, koje su poznate ličnosti rođene a koje umrle ovog datuma?
Osmeh na lice:
■ 1196. - Veliki župan Raške Stefan Nemanja predao vlast drugorođenom sinu Stefanu, koji je 1217. krunisan kao prvi srpski kralj, Prvovenčani. Najstariji sin Vukan kao veliki knez zadržao Zetu, Trebinje, Toplicu i Hvosno, a najmlađi sin Rastko se zamonašio pod imenom Sava, kasnije sveti Sava.
■ 1306. - Robert the Bruce okrunjen je za kralja Škotske u Scone Palaceu u Perthu.
■ 1584. - Ser Volter Rajli je dobio patent da kolonizuje Virdžiniju.
■ 1611. - Rođen je turski putopisac Evlija Čelebija, koji je od 1630. proputovao Osmanlijsko carstvo, a svoja zapažanja objavio u čuvenim 'Putopisima' u 10 knjiga.
■ 1634. - Lord Baltimore je osnovao zajedno s grupom katoličkih naseljenika englesku koloniju Merilend.
■ 1655. - Christiaan Huygens otkrio Titan, najveći prirodni satelit Saturna.
■ 1669. - Erupcija Etne ubila je 20.000 ljudi.
■ 1802. - Potpisan je sporazum iz Amiensa između Francuske i Velike Britanije.
■ 1807. - U Velikoj Britaniji i Irskoj zabranjena je trgovina robljem.
■ 1821. - Grci na Peloponezu počeli ustanak protiv Turaka, koji je posle 12 godina završen priznavanjem nezavisnosti Grčke.
■ 1844. - Proglašen Prvi srpski građanski zakonik, koji je odigrao značajnu ulogu u pravnom i društvenom životu Srbije.
■ 1848. - Doneto je Zahtevanja naroda, odnosno proglas koji je u 30 tačaka sadržavao načela i program hrvatskog građanstva, odnosno nacionalna, državno-pravna, socijalna i liberalna traženja za promenu položaja Hrvatske u Austrijskoj Monarhiji, kao i za promenu državne strukture i socijalnih pitanja unutar Hrvatske.
■ 1867. - Rođen je italijanski dirigent Arturo Toskanini, jedan od najvećih dirigenata XX veka. Dirigovao je u milanskoj Skali, a potom u Metropoliten operi u Njujorku, u kome je organizovao i simfonijski orkestar.
■ 1875. - Rođen je Branislav Petronijević, jedan od najistaknutijih srpskih i jugoslovenskih građanskih filozofa. Bio je profesor Velike škole, potom Beogradskog univerziteta i član Srpske akademije nauka i umetnosti. Pored filozofije bavio se paleontologijom, biologijom i psihologijom ('Principi metafizike', 'Istorija novije filozofije', 'Univerzalna evolucija').
■ 1881 - Rođen je mađarski kompozitor i pijanista Bela Bartok, čije je delo otvorilo nove pravce razvoja mađarske muzike. U svetskim razmerama jedan je od začetnika 'nove muzike' 20. veka (simfonijska poema 'Košut', opera 'Dvorac Modrobradog', baleti 'Drveni princ', 'Čudesni mandarin'). Kao antifašista emigrirao je 1940. u SAD, gde je 1945. umro.
■ 1882. - Prva javna demonstracija pravljenja palačinaka.
■ 1896. - Počele su moderne Olimpijske igre u Atini.
■ 1903. - Rođen je srpski revolucionar Blagoje Parović - Šmit, jedan od najistaknutijih rukovodilaca Komunističke partije Jugoslavije pre Drugog svetskog rata, u Španskom građanskom ratu politički komesar 13. internacionalne - francuske brigade. Prema zvaničnoj verziji, poginuo je u borbi sa španskim fašistima u julu 1937. u bici kod Brunete, ali su kasnija verodostojna svedočenja upućivala na zaključak da ga je zapravo ubio agent sovjetske političke policije NKVD, čime je Josif Staljin otklonio mogućnost izbora Parovića za generalnog sekretara KPJ.
■ 1908. - Rođen je engleski filmski režiser Dejvid Lin. Filmovi su mu: 'Kratak susret', 'Veliko iščekivanje', 'Oliver Tvist', 'Madlena', 'Hobsonov izbor', 'Most na reci Kvaj', 'Lorens od Arabije', 'Doktor Živago', 'Rajanova kći' ...
■ 1914. - Umro je francuski pisac i filolog Frederik Mistral, dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1904. godine. Dela su mu: epopeje 'Mirejo', 'Kalendo'.
■ 1916. - Ženama je dozvoljeno prisustvo na boks mečevima.
■ 1918. - Umro je francuski kompozitor Klod Ašil Debisi, tvorac muzičkog impresionizma i jedan od utemeljivača moderne muzike. Dela su mu: 'Arabeske', 'Bergamska svita', 'Dečiji kutak', 'Estampe', 'Slike', 'Prelidi', 'Popodne jednog fauna', 'Nokturno', 'More' ...
■ 1923. - Sletanjem aviona na liniji Pariz-Carigrad na aerodrom u Pančevu, Jugoslavija je tako postala deo tada malobrojne porodice država koje su bile povezane vazdušnim saobraćajem.
■ 1924. - U Grčkoj sa prestola zbačen kralj Đorđe II, Grčka proglašena republikom.
■ 1927. - Svečano je otvoren aerodrom 'Beograd' ispod Bežanijske kose.
■ 1936. - SAD, Velika Britanija i Francuska potpisale Londonsku konvenciju o slobodnoj plovidbi otvorenim morem.
■ 1937. - Italija i Kraljevina Jugoslavija sklopile sporazum o međusobnoj miroljubivoj politici, koji je nazvan - 'Uskršnji pakt'.
■ 1940. - Rođena je Mina, italijanska pevačka diva.
■ 1941. - Kraljevina Jugoslavija pristupila Trojnom paktu Nemačke, Italije i Japana. Protokol u Beču potpisali predsednik Vlade Dragiša Cvetković i ministar inostranih poslova Aleksandar Cincar Marković.
■ 1945. - Održana je osnivačka skupština FK Metalac. Sala je bila mala da primi sve zainteresovane, jer se po Beogradu pročulo da je začet novi klub koji je uspeo da okupi sve najbolje fudbalere iz prestonice. Ovaj klub je 1950. vratio svoje prvobitno ime BSK, a 1957. još jednom ga je promenio u sadašnje ime OFK Beograd.
■ 1948. - Osnovana Tvornica računskih strojeva Zagreb.
■ 1957. - Zapadna Nemačka, Holandija, Luksemburg, Italija, Francuska i Belgija potpisali su Rimski ugovor kojim je osnovana Evropska ekonomska zajednica.
■ 1975. - U Rijadu ubijen kralj Fejsal. Ubica, kraljev bratanac, princ Fejsal Musaid, javno pogubljen u Rijadu u junu, a novi kralj Saudijske Arabije postao Fejsalov brat Halid Ibn Abdul Aziz.
■ 1983. - Opera 'Karmen' prvi put se našla na sceni Narodnog pozorišta u Beogradu, imala je dva premijerna dana u kojima su ulogu Karmen igrale dve dive, Olga Milošević i Dubravka Zubović, starija i mlađa prvakinja ondašnjeg ansambla.
■ 1985. - Prince je primio Oscar za soundtrack filma ‘Purple Rain’ u kategoriji ‘Best Original Score’.
■ 1989. - Madona je dobila svoj šesti singl na broju jedan. ‘Like A Prayer’ je bio i na vrhu američke ljestvice, a pratio ga jedan od najkontroverznijih glazbenih spotova ikada.
■ 1991. - Prema nikad potvrđenim informacijama, predsednici Srbije i Hrvatske Slobodan Milošević i Franjo Tuđman se na tajnom sastanku u Karađorđevu dogovorili o podeli Bosne i Hercegovine i rušenju reformske Vlade Jugoslavije, na čelu s predsednikom Antom Markovićem. Održavanje ovog sastanka i dogovor nikada nisu zvanično potvrđeni, ali su kasnije brojni izvori saopštili da za to imaju čvrste dokaze.
■ 1991. - Umro je srpski pozorišni, filmski i TV glumac Milutin - Mića Tatić, neponovljivi junak TV serije za decu 'Na slovo, na slovo'. Najmlađe slušaoce Radio Beograda godinama je budio emisijom 'Dobro jutro, deco', a deca i sada uživaju u njegovom glasu pozajmljenom Peri detliću, Popaju, patku Dači.
■ 1993. - Višemesečni pregovori o Bosni i Hercegovini u Njujorku završeni neuspehom. Mirovni plan kopredsednika Međunarodne konferencije o Jugoslaviji Sajrusa Vensa i lorda Dejvida Ovena potpisali bosanski Hrvati i Muslimani, a lider bosanskih Srba Radovan Karadžić to odbio, smatrajući predložene mape neprihvatljivim za Srbe.
■ 1994. - Neonacisti bacili bombu na sinagogu u Libeku, što se smatra prvim takvim incidentom od kraja Drugog svetskog rata u Nemačkoj.
■ 1995. - Papa Ivan Pavle II objavio je Encikliku Evangelium Vitae. Taj crkveni dokument obrađuje ključna pitanja života i smrti poput: smrtne kazne, pobačaja, ekperimentiranja nad ljudskim embrijima, eutanazije, samoubistva i zakonodavstva u vezi tih pitanja.
■ 1999. - Vlada Jugoslavije prekinula diplomatske odnose sa SAD, Velikom Britanijom, Francuskom i Nemačkom zbog agresije NATO na Jugoslaviju. Posle prvih vazdušnih udara na području Prištine i još osam gradova u Srbiji, u centru Beograda demolirani su kulturni centri SAD, Nemačke, Francuske i Velike Britanije.
■ 1999. - U požaru koji je zahvatio oko 30 vozila u tunelu ispod Mon Blana poginulo je najmanje 40 ljudi.
■ 2002. - U snažnom zemljotresu u Afganistanu i severozapadnom Pakistanu život izgubilo oko 1.800 ljudi.
■ 2002. - Film 'Ničija zemlja' bosanskog reditelja Danisa Tanovića dobio je nagradu 'Oskar' za najbolji strani film.
■ 2003. - Vlada Srbije odlučila da raspusti Jedinicu za specijalne operacije, čiji su pripadnici bili i osumnjičeni za ubistvo premijera Srbije Zorana Đinđića i druga ubistva.
■ 2006. - Preminuo srpski glumac Danilo Lazović.
■ 2010. - Zemljotres od 6,2 stepena po Richteru pogodio Filipine. Epicentar mu je bio udaljen oko 139 km od glavnog grada Manile.
■ 2010. - Umro je američki fotograf Džim Maršal koji je duže od pola veka fotografisao legende rokenrola kao što su 'Bitlsi', Bob Dilan, Dženis Džoplin, Džimi Hendriks.
■ 2012. - Antonio Tabuki, italijanski književnik, profesor Univerziteta u Sijeni umro je u Lisabonu u 68. godini. Smatran je jednim od najznačajnijih savremenih italijanskih pisaca, napisao je dvadesetak knjiga koje su prevedene na oko 40 jezika ('Pereira tvrdi da...', 'Indijski nokturno', 'Tristano umire').
■ 2017. - Šefovi država i vlada zemalja Evropske unije usvojili su u Rimu Deklaraciju o budućnosti Unije u kojoj naglašavaju da će EU 'ostati nepodeljena', 'napredovati različitim brzinama i snagom u istom pravcu' i 'biti otvorena za one evropske zemlje koje poštuju i ulažu napore da uvreže evropske vrednosti'.
Najnovije Vesti - Balkan i Svet
Pogledajte i ostale super zanimljive rubrike na sajtu
■ 1584. - Ser Volter Rajli je dobio patent da kolonizuje Virdžiniju.
■ 1611. - Rođen je turski putopisac Evlija Čelebija, koji je od 1630. proputovao Osmanlijsko carstvo, a svoja zapažanja objavio u čuvenim 'Putopisima' u 10 knjiga.
■ 1634. - Lord Baltimore je osnovao zajedno s grupom katoličkih naseljenika englesku koloniju Merilend.
■ 1655. - Christiaan Huygens otkrio Titan, najveći prirodni satelit Saturna.
■ 1669. - Erupcija Etne ubila je 20.000 ljudi.
■ 1802. - Potpisan je sporazum iz Amiensa između Francuske i Velike Britanije.
■ 1807. - U Velikoj Britaniji i Irskoj zabranjena je trgovina robljem.
■ 1821. - Grci na Peloponezu počeli ustanak protiv Turaka, koji je posle 12 godina završen priznavanjem nezavisnosti Grčke.
■ 1844. - Proglašen Prvi srpski građanski zakonik, koji je odigrao značajnu ulogu u pravnom i društvenom životu Srbije.
■ 1848. - Doneto je Zahtevanja naroda, odnosno proglas koji je u 30 tačaka sadržavao načela i program hrvatskog građanstva, odnosno nacionalna, državno-pravna, socijalna i liberalna traženja za promenu položaja Hrvatske u Austrijskoj Monarhiji, kao i za promenu državne strukture i socijalnih pitanja unutar Hrvatske.
■ 1867. - Rođen je italijanski dirigent Arturo Toskanini, jedan od najvećih dirigenata XX veka. Dirigovao je u milanskoj Skali, a potom u Metropoliten operi u Njujorku, u kome je organizovao i simfonijski orkestar.
■ 1875. - Rođen je Branislav Petronijević, jedan od najistaknutijih srpskih i jugoslovenskih građanskih filozofa. Bio je profesor Velike škole, potom Beogradskog univerziteta i član Srpske akademije nauka i umetnosti. Pored filozofije bavio se paleontologijom, biologijom i psihologijom ('Principi metafizike', 'Istorija novije filozofije', 'Univerzalna evolucija').
■ 1881 - Rođen je mađarski kompozitor i pijanista Bela Bartok, čije je delo otvorilo nove pravce razvoja mađarske muzike. U svetskim razmerama jedan je od začetnika 'nove muzike' 20. veka (simfonijska poema 'Košut', opera 'Dvorac Modrobradog', baleti 'Drveni princ', 'Čudesni mandarin'). Kao antifašista emigrirao je 1940. u SAD, gde je 1945. umro.
■ 1882. - Prva javna demonstracija pravljenja palačinaka.
■ 1896. - Počele su moderne Olimpijske igre u Atini.
■ 1903. - Rođen je srpski revolucionar Blagoje Parović - Šmit, jedan od najistaknutijih rukovodilaca Komunističke partije Jugoslavije pre Drugog svetskog rata, u Španskom građanskom ratu politički komesar 13. internacionalne - francuske brigade. Prema zvaničnoj verziji, poginuo je u borbi sa španskim fašistima u julu 1937. u bici kod Brunete, ali su kasnija verodostojna svedočenja upućivala na zaključak da ga je zapravo ubio agent sovjetske političke policije NKVD, čime je Josif Staljin otklonio mogućnost izbora Parovića za generalnog sekretara KPJ.
■ 1908. - Rođen je engleski filmski režiser Dejvid Lin. Filmovi su mu: 'Kratak susret', 'Veliko iščekivanje', 'Oliver Tvist', 'Madlena', 'Hobsonov izbor', 'Most na reci Kvaj', 'Lorens od Arabije', 'Doktor Živago', 'Rajanova kći' ...
■ 1914. - Umro je francuski pisac i filolog Frederik Mistral, dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1904. godine. Dela su mu: epopeje 'Mirejo', 'Kalendo'.
■ 1916. - Ženama je dozvoljeno prisustvo na boks mečevima.
■ 1918. - Umro je francuski kompozitor Klod Ašil Debisi, tvorac muzičkog impresionizma i jedan od utemeljivača moderne muzike. Dela su mu: 'Arabeske', 'Bergamska svita', 'Dečiji kutak', 'Estampe', 'Slike', 'Prelidi', 'Popodne jednog fauna', 'Nokturno', 'More' ...
■ 1923. - Sletanjem aviona na liniji Pariz-Carigrad na aerodrom u Pančevu, Jugoslavija je tako postala deo tada malobrojne porodice država koje su bile povezane vazdušnim saobraćajem.
■ 1927. - Svečano je otvoren aerodrom 'Beograd' ispod Bežanijske kose.
■ 1936. - SAD, Velika Britanija i Francuska potpisale Londonsku konvenciju o slobodnoj plovidbi otvorenim morem.
■ 1937. - Italija i Kraljevina Jugoslavija sklopile sporazum o međusobnoj miroljubivoj politici, koji je nazvan - 'Uskršnji pakt'.
■ 1940. - Rođena je Mina, italijanska pevačka diva.
■ 1941. - Kraljevina Jugoslavija pristupila Trojnom paktu Nemačke, Italije i Japana. Protokol u Beču potpisali predsednik Vlade Dragiša Cvetković i ministar inostranih poslova Aleksandar Cincar Marković.
■ 1945. - Održana je osnivačka skupština FK Metalac. Sala je bila mala da primi sve zainteresovane, jer se po Beogradu pročulo da je začet novi klub koji je uspeo da okupi sve najbolje fudbalere iz prestonice. Ovaj klub je 1950. vratio svoje prvobitno ime BSK, a 1957. još jednom ga je promenio u sadašnje ime OFK Beograd.
■ 1948. - Osnovana Tvornica računskih strojeva Zagreb.
■ 1957. - Zapadna Nemačka, Holandija, Luksemburg, Italija, Francuska i Belgija potpisali su Rimski ugovor kojim je osnovana Evropska ekonomska zajednica.
■ 1975. - U Rijadu ubijen kralj Fejsal. Ubica, kraljev bratanac, princ Fejsal Musaid, javno pogubljen u Rijadu u junu, a novi kralj Saudijske Arabije postao Fejsalov brat Halid Ibn Abdul Aziz.
■ 1983. - Opera 'Karmen' prvi put se našla na sceni Narodnog pozorišta u Beogradu, imala je dva premijerna dana u kojima su ulogu Karmen igrale dve dive, Olga Milošević i Dubravka Zubović, starija i mlađa prvakinja ondašnjeg ansambla.
■ 1985. - Prince je primio Oscar za soundtrack filma ‘Purple Rain’ u kategoriji ‘Best Original Score’.
■ 1989. - Madona je dobila svoj šesti singl na broju jedan. ‘Like A Prayer’ je bio i na vrhu američke ljestvice, a pratio ga jedan od najkontroverznijih glazbenih spotova ikada.
■ 1991. - Prema nikad potvrđenim informacijama, predsednici Srbije i Hrvatske Slobodan Milošević i Franjo Tuđman se na tajnom sastanku u Karađorđevu dogovorili o podeli Bosne i Hercegovine i rušenju reformske Vlade Jugoslavije, na čelu s predsednikom Antom Markovićem. Održavanje ovog sastanka i dogovor nikada nisu zvanično potvrđeni, ali su kasnije brojni izvori saopštili da za to imaju čvrste dokaze.
■ 1991. - Umro je srpski pozorišni, filmski i TV glumac Milutin - Mića Tatić, neponovljivi junak TV serije za decu 'Na slovo, na slovo'. Najmlađe slušaoce Radio Beograda godinama je budio emisijom 'Dobro jutro, deco', a deca i sada uživaju u njegovom glasu pozajmljenom Peri detliću, Popaju, patku Dači.
■ 1993. - Višemesečni pregovori o Bosni i Hercegovini u Njujorku završeni neuspehom. Mirovni plan kopredsednika Međunarodne konferencije o Jugoslaviji Sajrusa Vensa i lorda Dejvida Ovena potpisali bosanski Hrvati i Muslimani, a lider bosanskih Srba Radovan Karadžić to odbio, smatrajući predložene mape neprihvatljivim za Srbe.
■ 1994. - Neonacisti bacili bombu na sinagogu u Libeku, što se smatra prvim takvim incidentom od kraja Drugog svetskog rata u Nemačkoj.
■ 1995. - Papa Ivan Pavle II objavio je Encikliku Evangelium Vitae. Taj crkveni dokument obrađuje ključna pitanja života i smrti poput: smrtne kazne, pobačaja, ekperimentiranja nad ljudskim embrijima, eutanazije, samoubistva i zakonodavstva u vezi tih pitanja.
■ 1999. - Vlada Jugoslavije prekinula diplomatske odnose sa SAD, Velikom Britanijom, Francuskom i Nemačkom zbog agresije NATO na Jugoslaviju. Posle prvih vazdušnih udara na području Prištine i još osam gradova u Srbiji, u centru Beograda demolirani su kulturni centri SAD, Nemačke, Francuske i Velike Britanije.
■ 1999. - U požaru koji je zahvatio oko 30 vozila u tunelu ispod Mon Blana poginulo je najmanje 40 ljudi.
■ 2002. - U snažnom zemljotresu u Afganistanu i severozapadnom Pakistanu život izgubilo oko 1.800 ljudi.
■ 2002. - Film 'Ničija zemlja' bosanskog reditelja Danisa Tanovića dobio je nagradu 'Oskar' za najbolji strani film.
■ 2003. - Vlada Srbije odlučila da raspusti Jedinicu za specijalne operacije, čiji su pripadnici bili i osumnjičeni za ubistvo premijera Srbije Zorana Đinđića i druga ubistva.
■ 2006. - Preminuo srpski glumac Danilo Lazović.
■ 2010. - Zemljotres od 6,2 stepena po Richteru pogodio Filipine. Epicentar mu je bio udaljen oko 139 km od glavnog grada Manile.
■ 2010. - Umro je američki fotograf Džim Maršal koji je duže od pola veka fotografisao legende rokenrola kao što su 'Bitlsi', Bob Dilan, Dženis Džoplin, Džimi Hendriks.
■ 2012. - Antonio Tabuki, italijanski književnik, profesor Univerziteta u Sijeni umro je u Lisabonu u 68. godini. Smatran je jednim od najznačajnijih savremenih italijanskih pisaca, napisao je dvadesetak knjiga koje su prevedene na oko 40 jezika ('Pereira tvrdi da...', 'Indijski nokturno', 'Tristano umire').
■ 2017. - Šefovi država i vlada zemalja Evropske unije usvojili su u Rimu Deklaraciju o budućnosti Unije u kojoj naglašavaju da će EU 'ostati nepodeljena', 'napredovati različitim brzinama i snagom u istom pravcu' i 'biti otvorena za one evropske zemlje koje poštuju i ulažu napore da uvreže evropske vrednosti'.
Klik Gore na Sliku - Prikaz; Ponovni Klik - Brisanje
Najnovije Vesti - Balkan i SvetPogledajte i ostale super zanimljive rubrike na sajtu
