Desilo Se u Ovaj Dan - 24. Novembar
Šta se sve događalo i koji važni događaji su se desili na ovaj dan, 24. novembra! Šta se sve nekada dešavalo dvadeset četvrtog novembra, šta je posebno ovog datuma, koje su poznate ličnosti rođene a koje umrle ovog datuma?
Osmeh na lice:
■ - Danas je praznik Sveti mučenik Stefan Dečanski, kralj srpski - Sveti Mrata. Stefan Dečanski Nemanjić, sin je kralja Milutina, pod čijom je vladavinom Srbija osigurala premoć na Balkanskom poluostrvu. Posle očeve smrti, u borbi za presto nadvladao je brata Konstantina i rođaka Vladislava, sina kralja Dragutina, i krunisan je 1322. u manastiru Žiča. Prethodno je, posle pokušaja da zbaci oca, delimično oslepljen i proteran u Carigrad. Pri oslepljenju, javio mu se sveti Nikola u hramu na Ovčem polju i obećao da će mu vratiti vid. Proveo je pet godina u Carigradu kao zatočenik u manstiru Svedržitelja (Pantokratora). Svojom mudrošću i trpeljivošću, podvigom i blagodušnošću izazvao je divljenje i monaha i celog Carigrada. Kada je prošlo pet godina, sveti Nikola čudotvorno je vratio vid oslepelom kralju Stefanu, koji je odmah zatim podigao hram Visoki Dečani po kojem je i nazvan Dečanski. Pobedio je 1329. vojsku bosanskih feudalaca, a kad su Bugarska i Romeja (Vizantija) sklopile vojni savez protiv Srbije, ne čekajući napad potukao je Bugare kod Velbužda 1330. i osigurao prevlast nad Makedonijom, što je učvrstilo Srbiju kao najmoćniju silu na Balkanu. Kad je pod uticajem druge žene nameravao da presto ostavi sinu iz drugog braka, prvorođeni sin Dušan ga je zbacio i zatvorio u grad Zvečan, gde je zadavljen na današnji dan 1336. godine. Sa svetim Savom i svetim knezom Lazarom, sveti Stefan čini trojstvo najmudrijih, najpožrtvovanijih i najblagodarnijih ličnosti i svetitelja koje je dao srpski narod.
■ 1331. - Umro je srpski kralj Stefan Dečanski Nemanjić, sin kralja Milutina, pod čijom je vladavinom Srbija osigurala nadmoć na Balkanskom poluostrvu. Posle očeve smrti u borbi za presto nadvladao je brata Konstantina i rođaka Vladislava, sina kralja Dragutina, i krunisan je 1322. u manastiru Žiča. Prethodno je, posle pokušaja da zbaci oca, delimično oslepljen i proteran u Carigrad. Pobedio je 1329. vojsku bosanskih feudalaca, a kad su Bugarska i Romeja sklopile vojni savez protiv Srbije, ne čekajući napad potukao je Bugare kod Velbužda 1330. i osigurao prevlast nad Makedonijom, što je učvrstilo Srbiju kao najmoćniju silu na Balkanu. Kao uspomenu na tu bitku podigao je u Metohiji manastir Dečani, po kojem je nazvan Dečanski.
■ 1572. - Umro je škotski protestantski reformator Džon Noks, sledbenik Kalvina, osnivač Škotske prezbiterijanske crkve i autor 'Istorije Reformacije u Škotskoj'.
■ 1632. - Rođen je Baruh Spinoza, holandski filozof, materijalist. Polazeći od Dekarta, izgradio je racionalistički monističko-materijalistički, ali metafizički filozofski sistem. Znatno je uticao na kasniji francuski materijalizam. Dela su mu: 'Etika', 'Teološko-politički traktat' i 'Traktat o usavršavanju intelekta'.
■ 1642. - Holandski moreplovac Abel Tasman otkrio ostrvo južno od Australije i nazvao ga Van Dimenova Zemlja, koje je kasnije njemu u čast nazvano Tasmanija.
■ 1729 - Rođen je ruski general Aleksandar Vasiljevič Suvorov, jedan od najvećih vojskovođa 18. veka. Uspešno se borio protiv Turaka (1787-91), pod njegovom komandom austrijsko-ruske trupe potisnule su Francuze iz severne Italije 1799, kada se proslavio i prelaskom preko Alpa na povratku u Rusiju. Ugušio je ustanak Pugačova u Rusiji 1774. i ustanak u Poljskoj 1794. U SSSR-u je 1942. uveden orden Suvorov za visoke vojničke zasluge.
■ 1784. - Rođen je Zachary Taylor, američki vojskovođa i političar, poznat po velikim pobedama u meksičko-američkom ratu, kao i po tome što je bio 12. predsednik SAD.
■ 1833. - Rođen je srpski pisac Jovan Jovanović Zmaj, jedna od najmarkantnijih ličnosti srpskog društva u drugoj polovini 19. veka. Borac za nacionalno i političko oslobođenje, član Srpske kraljevske akademije i dramaturg Narodnog pozorišta u Beogradu (1890-98), urednik nekoliko časopisa, napoznatiji je kao dečiji pesnik i autor elegičnih ličnih ispovesti ('Đulići', 'Đulići uveoci').
■ 1848. - Umro je britanski državnik lord Melburn, premijer i poverenik kraljice Viktorije po kojem je australijski grad Melburn dobio naziv.
■ 1859. - Objavljeno je delo slavnog engleskog prirodnjaka i fiziologa Čarlsa Darvina, 'Postanak vrsta putem prirodnog odabiranja', u kojem naučnik razjašnjava proces evolucije živog sveta i posledice tog procesa. Njegova revolucionarna teorija evolucije izazvala velike kontroverze u naučnim krugovima, a crkveni krugovi izrazili bojazan da će knjiga podriti religijska verovanja o postanku sveta.
■ 1861. - Rođen je nemački ljekar August Karl Gustav Bir, pionir moderne hirurgije, koji je primenjivao nove metode operacija na krvnim sudovima i usavršio tehniku amputacije udova. NJegovo otkriće ubrizgavanja sintetičkih anestetičkih sredstava je donelo olakšanje bolesnicima pri operaciji kičmene moždine. Tu 'lumbalnu anesteziju' prvo je ispitao na sebi.
■ 1864. - Rođen je francuski slikar i grafičar Anri Tuluz Lotrek, majstor litografije, slikar boemskog Monmartra, atmosfere i likova noćnog života Pariza s kraja XIX veka.
■ 1880. - Rođen je Abd al-Aziz ibn Saud, osnivač modernog Kraljevstva Saudijske Arabije i prvi moderni saudijski kralj 1932 - 1953.
■ 1896. - Osnovan Pedagoški muzej u Beogradu.
■ 1916. - Umro je britanski konstruktor oružja američkog porekla Hajrem Stivens Maksim, konstruktor mitraljeza (1884) koji je po njemu nazvan 'maksim'.
■ 1918. - Stjepan Radić održao na sednici Narodnog veća Slovenaca, Hrvata i Srba u Zagrebu istorijski govor protiv bezuslovnog ujedinjenja Države Slovenaca, Hrvata i Srba s Kraljevinom Srbijom na kraju kojeg je rekao poznatu rečenicu Ne srljajte kao guske u maglu!
■ 1929 - Umro je francuski državnik Žorž Benžamin Klemanso, premijer od 1906. do 1909. i od 1917. do 1920, kada se povukao iz političkog života. Zbog žustrine kojom je delovao u parlamentu kao opozicija dobio je nadimak 'Tigar'. U vreme Drajfusove afere objavio je 1898. u svom listu 'L' Oror' (L' Aurore) znamenito Zolino pismo predsedniku Republike 'Optužujem'. Jedan je od tvoraca Antante i predsedavajući mirovne konferencije u Versaju 1919.
■ 1935. - Na stogodišnjicu hrvatske himne otkriven je spomenik u Zelenjaku, na svečanosti kojoj je nazočilo preko 20.000 ljudi.
■ 1941. - Počela nemačka ofanziva na grad Užice, u Drugom svetskom ratu. Odstupnicu glavnog dela partizanskih snaga činio Radnički bataljon. Nemci zauzeli grad krajem novembra, a tokom borbi na Kadinjači, 14 kilometara zapadno od Užica, poginulo 180 branilaca grada.
■ 1947. - Robert Schuman postao premijer Francuske.
■ 1951. - Na Broadwayu premijerno prikazana muzička komedija 'Gigi'. Američka filmska i pozorišna glumica Audrey Hepburn za svoju debitantsku ulogu dobila nagradu 'Theatre World Award'.
■ 1954. - Rođen je Emir Kusturica, bosanskohercegovački filmski režiser.
■ 1957. - U Meksiko Sitiju umro je čuveni meksički slikar i komunistički aktivista Dijego Rivera. Proslavio se monumentalnim muralima u javnim ustanovama u Meksiku (124 freske u palati Ministarstva prosvete) i u SAD.
■ 1963. - Dva dana posle atentata na predsednika SAD Džona Kenedija u Dalasu, Džek Rubi u policijskoj stanici ubio, iz revolvera, Lija Harvija Osvalda, osumnjičenog za atentat.
■ 1965. - Mobutu Sese Seko je preuzeo vlast u Kongu.
■ 1974. - Predsednik SAD Džerald Ford i sovjetski lider Leonid Brežnjev u Vladivostoku postigli privremen sporazum o ograničenju ofanzivnog strateškog nuklearnog oružja.
■ 1976. - Zemljotres jačine 7,3 u Rusiji i Iranu odnio oko 5.000 žrtava.
■ 1980. - Probijena je leva cev tunela 'Vračar' novog železničkog čvora u Beogradu. Tunel dug 3.504 metara građen je četiri godine i dva dana.
■ 1989. - Pod pritiskom masovnih demonstracija u Pragu kompletno rukovodstvo Komunističke partije Čehoslovačke podnelo ostavke, uključujući generalnog sekretara Miloša Jakeša. Na mesto generalnog sekretara partije došao Karol Urbanek.
■ 1992. - Na jugu Kine srušio se putnički avion 'boing 737'. U najtežoj nesreći u istoriji kineskog vazduhoplovstva život izgubila 141 osoba, svi putnici i članovi posade.
■ 1995. - Irci na referendumu tesnom većinom izglasali legalizaciju razvoda braka.
■ 1996. - Sud je poništio rezultate lokalnih izbora, prema kojima je opoziciona koalicija 'Zajedno' osvojila većinu u Skupštini Beograda.
■ 1998. - Predsednik Jugoslavije Slobodan Milošević smenio načelnika Generalštaba Vojske Jugoslavije, general-pukovnika Momčila Perišića.
■ 1998. - General Emil Lahud, prvi predsednik Libana posle okončanja 15-godišnjeg građanskog rata u toj bliskoistočnoj zemlji, preuzeo dužnost šefa države.
■ 2000. - Jugoslavenski predsednik Vojislav Koštunica doputovao u Zagreb na Samit na vrhu država Jugoistočne Evrope i Evropske unije, što je bila prva poseta nekog zvaničnika Jugoslavije Hrvatskoj od raspada SFRJ.
■ 2000. - Oko 900.000 ljudi protestovalo na ulicama Barselone zbog terorističkih akcija baskijske separatističke organizacije ETA. Na čelu protestne kolone bili premijer Španije Hose Marija Asnar i drugi državni i politički zvaničnici.
■ 2001. - Papa Jovan Pavle Drugi ponudio 'bezrezervno izvinjene' žrtvama koje su seksualno iskorištavali sveštenici katoličke crkve.
■ 2003. - Vrhovni sud u Glazgovu, u Škotskoj, na 27 godina zatvora osudio libijskog obaveštajca Abdela Baseta Ali al Megrahija, 2001. proglašenog krivim za učešće u rušenju aviona Pan ama na letu broj 103 iznad jezera Lokerbi u Škotskoj, 1998.
■ 2004. - Predsednik Francuske Žak Širak doputovao je u prvu zvaničnu posetu Libiji od kada je ta država 1951. stekla nezavisnost.
■ 2005. - Umro je Pat Morita, japansko-američki glumac, poznat po svojoj ulozi u filmu 'Karate kid'.
■ 2006. - Umrla je američka glumica, pozorišna i filmska scenaristkinja Beti Komden legenda Brodveja koja je napisala brojne hit pozorišne i filmske mjuzikle - Pevanje na kiši.
■ 2011. - Umro je poznati fotograf Ivo Eterović, dobitnik oko 200 priznanja, među kojima i posebno priznanje za vrhunski doprinos nacionalnoj kulturi Srbije. Bio je i lični fotograf Josipa Broza Tita.
■ 2013. - U selu Šajkaš počela gradnja deonice gasovoda Južni tok u Srbiji, duga 421 kilometar i vredna 1,9 milijardi evra.
■ 2015. - Na tursko sirijskoj granici je oboren ruski avion Su-24. Avion je oborio turski F-16. Zbog toga je došlo do zategnutih rusko-turskih odnosa. Turska je tvrdila da je ruski avion ušao u njen vazdušni prostor, a Rusko ministarstvo odbrane da je oboreni avion leteo isključivo u sirijskom vazdušnom prostoru.
Najnovije Vesti - Balkan i Svet
Pogledajte i ostale super zanimljive rubrike na sajtu
■ 1331. - Umro je srpski kralj Stefan Dečanski Nemanjić, sin kralja Milutina, pod čijom je vladavinom Srbija osigurala nadmoć na Balkanskom poluostrvu. Posle očeve smrti u borbi za presto nadvladao je brata Konstantina i rođaka Vladislava, sina kralja Dragutina, i krunisan je 1322. u manastiru Žiča. Prethodno je, posle pokušaja da zbaci oca, delimično oslepljen i proteran u Carigrad. Pobedio je 1329. vojsku bosanskih feudalaca, a kad su Bugarska i Romeja sklopile vojni savez protiv Srbije, ne čekajući napad potukao je Bugare kod Velbužda 1330. i osigurao prevlast nad Makedonijom, što je učvrstilo Srbiju kao najmoćniju silu na Balkanu. Kao uspomenu na tu bitku podigao je u Metohiji manastir Dečani, po kojem je nazvan Dečanski.
■ 1572. - Umro je škotski protestantski reformator Džon Noks, sledbenik Kalvina, osnivač Škotske prezbiterijanske crkve i autor 'Istorije Reformacije u Škotskoj'.
■ 1632. - Rođen je Baruh Spinoza, holandski filozof, materijalist. Polazeći od Dekarta, izgradio je racionalistički monističko-materijalistički, ali metafizički filozofski sistem. Znatno je uticao na kasniji francuski materijalizam. Dela su mu: 'Etika', 'Teološko-politički traktat' i 'Traktat o usavršavanju intelekta'.
■ 1642. - Holandski moreplovac Abel Tasman otkrio ostrvo južno od Australije i nazvao ga Van Dimenova Zemlja, koje je kasnije njemu u čast nazvano Tasmanija.
■ 1729 - Rođen je ruski general Aleksandar Vasiljevič Suvorov, jedan od najvećih vojskovođa 18. veka. Uspešno se borio protiv Turaka (1787-91), pod njegovom komandom austrijsko-ruske trupe potisnule su Francuze iz severne Italije 1799, kada se proslavio i prelaskom preko Alpa na povratku u Rusiju. Ugušio je ustanak Pugačova u Rusiji 1774. i ustanak u Poljskoj 1794. U SSSR-u je 1942. uveden orden Suvorov za visoke vojničke zasluge.
■ 1784. - Rođen je Zachary Taylor, američki vojskovođa i političar, poznat po velikim pobedama u meksičko-američkom ratu, kao i po tome što je bio 12. predsednik SAD.
■ 1833. - Rođen je srpski pisac Jovan Jovanović Zmaj, jedna od najmarkantnijih ličnosti srpskog društva u drugoj polovini 19. veka. Borac za nacionalno i političko oslobođenje, član Srpske kraljevske akademije i dramaturg Narodnog pozorišta u Beogradu (1890-98), urednik nekoliko časopisa, napoznatiji je kao dečiji pesnik i autor elegičnih ličnih ispovesti ('Đulići', 'Đulići uveoci').
■ 1848. - Umro je britanski državnik lord Melburn, premijer i poverenik kraljice Viktorije po kojem je australijski grad Melburn dobio naziv.
■ 1859. - Objavljeno je delo slavnog engleskog prirodnjaka i fiziologa Čarlsa Darvina, 'Postanak vrsta putem prirodnog odabiranja', u kojem naučnik razjašnjava proces evolucije živog sveta i posledice tog procesa. Njegova revolucionarna teorija evolucije izazvala velike kontroverze u naučnim krugovima, a crkveni krugovi izrazili bojazan da će knjiga podriti religijska verovanja o postanku sveta.
■ 1861. - Rođen je nemački ljekar August Karl Gustav Bir, pionir moderne hirurgije, koji je primenjivao nove metode operacija na krvnim sudovima i usavršio tehniku amputacije udova. NJegovo otkriće ubrizgavanja sintetičkih anestetičkih sredstava je donelo olakšanje bolesnicima pri operaciji kičmene moždine. Tu 'lumbalnu anesteziju' prvo je ispitao na sebi.
■ 1864. - Rođen je francuski slikar i grafičar Anri Tuluz Lotrek, majstor litografije, slikar boemskog Monmartra, atmosfere i likova noćnog života Pariza s kraja XIX veka.
■ 1880. - Rođen je Abd al-Aziz ibn Saud, osnivač modernog Kraljevstva Saudijske Arabije i prvi moderni saudijski kralj 1932 - 1953.
■ 1896. - Osnovan Pedagoški muzej u Beogradu.
■ 1916. - Umro je britanski konstruktor oružja američkog porekla Hajrem Stivens Maksim, konstruktor mitraljeza (1884) koji je po njemu nazvan 'maksim'.
■ 1929 - Umro je francuski državnik Žorž Benžamin Klemanso, premijer od 1906. do 1909. i od 1917. do 1920, kada se povukao iz političkog života. Zbog žustrine kojom je delovao u parlamentu kao opozicija dobio je nadimak 'Tigar'. U vreme Drajfusove afere objavio je 1898. u svom listu 'L' Oror' (L' Aurore) znamenito Zolino pismo predsedniku Republike 'Optužujem'. Jedan je od tvoraca Antante i predsedavajući mirovne konferencije u Versaju 1919.
■ 1935. - Na stogodišnjicu hrvatske himne otkriven je spomenik u Zelenjaku, na svečanosti kojoj je nazočilo preko 20.000 ljudi.
■ 1941. - Počela nemačka ofanziva na grad Užice, u Drugom svetskom ratu. Odstupnicu glavnog dela partizanskih snaga činio Radnički bataljon. Nemci zauzeli grad krajem novembra, a tokom borbi na Kadinjači, 14 kilometara zapadno od Užica, poginulo 180 branilaca grada.
■ 1947. - Robert Schuman postao premijer Francuske.
■ 1951. - Na Broadwayu premijerno prikazana muzička komedija 'Gigi'. Američka filmska i pozorišna glumica Audrey Hepburn za svoju debitantsku ulogu dobila nagradu 'Theatre World Award'.
■ 1954. - Rođen je Emir Kusturica, bosanskohercegovački filmski režiser.
■ 1957. - U Meksiko Sitiju umro je čuveni meksički slikar i komunistički aktivista Dijego Rivera. Proslavio se monumentalnim muralima u javnim ustanovama u Meksiku (124 freske u palati Ministarstva prosvete) i u SAD.
■ 1963. - Dva dana posle atentata na predsednika SAD Džona Kenedija u Dalasu, Džek Rubi u policijskoj stanici ubio, iz revolvera, Lija Harvija Osvalda, osumnjičenog za atentat.
■ 1965. - Mobutu Sese Seko je preuzeo vlast u Kongu.
■ 1974. - Predsednik SAD Džerald Ford i sovjetski lider Leonid Brežnjev u Vladivostoku postigli privremen sporazum o ograničenju ofanzivnog strateškog nuklearnog oružja.
■ 1976. - Zemljotres jačine 7,3 u Rusiji i Iranu odnio oko 5.000 žrtava.
■ 1980. - Probijena je leva cev tunela 'Vračar' novog železničkog čvora u Beogradu. Tunel dug 3.504 metara građen je četiri godine i dva dana.
■ 1989. - Pod pritiskom masovnih demonstracija u Pragu kompletno rukovodstvo Komunističke partije Čehoslovačke podnelo ostavke, uključujući generalnog sekretara Miloša Jakeša. Na mesto generalnog sekretara partije došao Karol Urbanek.
■ 1992. - Na jugu Kine srušio se putnički avion 'boing 737'. U najtežoj nesreći u istoriji kineskog vazduhoplovstva život izgubila 141 osoba, svi putnici i članovi posade.
■ 1995. - Irci na referendumu tesnom većinom izglasali legalizaciju razvoda braka.
■ 1996. - Sud je poništio rezultate lokalnih izbora, prema kojima je opoziciona koalicija 'Zajedno' osvojila većinu u Skupštini Beograda.
■ 1998. - Predsednik Jugoslavije Slobodan Milošević smenio načelnika Generalštaba Vojske Jugoslavije, general-pukovnika Momčila Perišića.
■ 1998. - General Emil Lahud, prvi predsednik Libana posle okončanja 15-godišnjeg građanskog rata u toj bliskoistočnoj zemlji, preuzeo dužnost šefa države.
■ 2000. - Jugoslavenski predsednik Vojislav Koštunica doputovao u Zagreb na Samit na vrhu država Jugoistočne Evrope i Evropske unije, što je bila prva poseta nekog zvaničnika Jugoslavije Hrvatskoj od raspada SFRJ.
■ 2000. - Oko 900.000 ljudi protestovalo na ulicama Barselone zbog terorističkih akcija baskijske separatističke organizacije ETA. Na čelu protestne kolone bili premijer Španije Hose Marija Asnar i drugi državni i politički zvaničnici.
■ 2001. - Papa Jovan Pavle Drugi ponudio 'bezrezervno izvinjene' žrtvama koje su seksualno iskorištavali sveštenici katoličke crkve.
■ 2003. - Vrhovni sud u Glazgovu, u Škotskoj, na 27 godina zatvora osudio libijskog obaveštajca Abdela Baseta Ali al Megrahija, 2001. proglašenog krivim za učešće u rušenju aviona Pan ama na letu broj 103 iznad jezera Lokerbi u Škotskoj, 1998.
■ 2004. - Predsednik Francuske Žak Širak doputovao je u prvu zvaničnu posetu Libiji od kada je ta država 1951. stekla nezavisnost.
■ 2005. - Umro je Pat Morita, japansko-američki glumac, poznat po svojoj ulozi u filmu 'Karate kid'.
■ 2006. - Umrla je američka glumica, pozorišna i filmska scenaristkinja Beti Komden legenda Brodveja koja je napisala brojne hit pozorišne i filmske mjuzikle - Pevanje na kiši.
■ 2011. - Umro je poznati fotograf Ivo Eterović, dobitnik oko 200 priznanja, među kojima i posebno priznanje za vrhunski doprinos nacionalnoj kulturi Srbije. Bio je i lični fotograf Josipa Broza Tita.
■ 2013. - U selu Šajkaš počela gradnja deonice gasovoda Južni tok u Srbiji, duga 421 kilometar i vredna 1,9 milijardi evra.
■ 2015. - Na tursko sirijskoj granici je oboren ruski avion Su-24. Avion je oborio turski F-16. Zbog toga je došlo do zategnutih rusko-turskih odnosa. Turska je tvrdila da je ruski avion ušao u njen vazdušni prostor, a Rusko ministarstvo odbrane da je oboreni avion leteo isključivo u sirijskom vazdušnom prostoru.
Klik Gore na Sliku - Prikaz; Ponovni Klik - Brisanje
Najnovije Vesti - Balkan i SvetPogledajte i ostale super zanimljive rubrike na sajtu
