Desilo Se u Ovaj Dan - 05. Jul
Šta se sve događalo i koji važni događaji su se desili na ovaj dan, 05. jula! Šta se sve nekada dešavalo petog jula, šta je posebno ovog datuma, koje su poznate ličnosti rođene a koje umrle ovog datuma?
Osmeh na lice:
■ 465. - Rođen je Ahkal Mo' Naab' I, vladar majanskog grada Palenke.
■ 863. - Ćirilo i Metodije su počeli širiti hrišćanstvo po Velikomoravskoj kneževini.
■ 1413. - U bitci kod sela Čamorlu, Mehmed I, uz pomoć pomoćnih odreda iz Srbije, Bosne i Ugarske, potukao svog brata Musu i nametnuo se za jedinog vladara čitavog Osmanskog carstva čime je završen rat oko prestola među sinovima Bajazita I.
■ 1596. - Engleski pomorci opustošili su špansku obalu i opljačkali Kadis, pomorsku luku koja je otkrićem Amerike dobila prvorazredan značaj.
■ 1643. - Prvi put je na teritoriji SAD-a zabeležen snažni ciklonski vetar - tornado.
■ 1687. - Engleski fizičar Isak Njutn napisao je Matematički principi filozofije prirode - Philosophiae naturalis principia mathematica, gde je izneo teoriju gravitacije i tri osnovna zakona gibanja.
■ 1717. - Rođen je Pedro III, kralj Portugala (1777-1786).
■ 1811. - Venecuela je postala prva južnoamerička država koja je proglasila nezavisnost od Španije.
■ 1820. - Rođen je William Džon Macquorn Rankine, škotski inženjer i fizičar.
■ 1830. - U pohodu na Alžir Francuzi su zauzeli grad Alžir. Alžir je ostao pod francuskom upravom do 1962, kada je ta severnoafrička zemlja stekla nezavisnost.
■ 1833. - Umro je francuski hemičar Žozef Nisefor Nieps, pionir fotografije. Usavršavajući litografiju od 1813. do 1820. prvi je u svijetu uspio da fiksira sliku dobijenu u mračnoj komori pomoću posrebrene bakarne ploče, prekrivene osetljivim slojem asfaltnog laka.
■ 1841. - Tomas Kuk otvorio je prvu turističku agenciju.
■ 1853. - Rođen je Cecil Rhodes, britanski političar.
■ 1857. - Rođena je nemačka revolucionarka Klara Cetkin, jedan od osnivača ženskog međunarodnog radničkog pokreta i Komunističke partije Nemačke, na čiji je predlog 8. mart proglašen Međunarodnim danom žena. Zbog aktivnosti u socijalističkom pokretu morala je 1882. da emigrira iz Nemačke. Međunarodna konferencija žena u Kopenhagenu 1910. prihvatila je njen predlog o proglašenju 8. marta za Međunarodni praznik žena.
■ 1865. - Vilijam But osnovao je u Londonu 'Hrišćansku misiju' koja je kasnije dobila naziv 'Vojska spasa' i bavila se uglavnom humanitarnim radom. Bila je vrlo aktivna u periodu posle Drugog svetskog rata.
■ 1865. - U Velikoj Britaniji je donet prvi u svijetu zakon o ograničenju brzine - dvije milje na sat.
■ 1872. - Rođen je francuski državnik Eduar Erio, koga su Nemci u Drugom svetskom ratu 1942. oterali u zarobljeništvo, odakle je oslobođen 1945. pošto je Crvena armija zauzela Berlin. Predvodio je Radikal-socijalističku partiju od 1919. do 1955. Bio je više puta premijer i član vlade između 1924. i 1936, a od 1936. do 1940. i od 1947. do 1953. predsednik parlamenta.
■ 1875. - Napadom čete hajdučkog harambaše Pera Tunguza na turski karavan na Ćetnoj poljani, na putu Mostar — Nevesinje počela je Nevesinjska puška ustanak protiv osmanske vlasti u Hercegovini.
■ 1879. - Rođen je američki teniser i političar Dvajt Dejvis, ministar rata (1925-1929). Osnovao je 1900. tenisko takmičenje 'Dejvis kup'.
■ 1879. - Rođena je Wanda Landowska, poljska čembalistica i kompozitorica.
■ 1880. - Rođen je češki violinista i kompozitor Jan Kubelik, koga su zbog virtuoznog stila upoređivali sa Paganinijem (šest violinskih koncerata, Američka simfonija).
■ 1889. - Umro je srpski pisac Jakov Ignjatović. Posle završenog Pravnog fakulteta, radio je u rodnoj Sent Andreji kao advokat, a u toku revolucije 1848. bio je poslanik Majske skupštine u Sremskim Karlovcima i član Glavnog odbora Vojvodine. Napisao je devet romana, 17 pripovedaka, knjigu memoara i veliki broj publicističkih i političkih članaka. Dela su mu: romani 'Trpen-spasen', 'Milan Narandžić', 'Čudan svet', 'Vasa Rešpekt', 'Večiti mladoženja', 'Stari i novi majstori', 'Patnica'.
■ 1889 - Rođen je francuski pisac, slikar i režiser Žan Kokto. Kao eksperimentator, prošao je kroz sve faze moderne umetnosti - kubizam, dadaizam, nadrealizam, a po raznolikosti opusa smatra se korifejem francuskog duha ('Orfej', 'Strašna deca', 'Petao i Arlekin'). Član Francuske akademije postao je 1955.
■ 1891. - Rođen je hrvatski pesnik Avgustin Tin Ujević, koji je lirikom i boemskim životom, obeležio razdoblje između dva svetska rata u jugoslovenskoj književnosti ('Lelek sebra', 'Kolajna', 'Žedan kamen na studencu').
■ 1901. - Rođen je ruski pozorišni reditelj i glumac Sergej Vladimirovič Obrascov, osnivač Državnog centralnog pozorišta lutaka. Režirao je više od 50 lutkarskih predstava koje se smatraju antologijskim delima tog pozorišnog žanra.
■ 1911. - Rođen je francuski državnik Žorž Pompidu, predsednik Francuske (1969-74) nakon povlačenja Šarla de Gola. Kao blizak saradnik De Gola, šef njegovog kabineta i premijer od 1962. do 1968, uglavnom je sledio ideje slavnog prethodnika.
■ 1928. - Rođen je Stevan Raičković, srpski pesnik i akademik.
■ 1929. - Rođen je Jovan Rašković, političar, osnivač SDS-a u Hrvatskoj.
■ 1932. - U Portugalu je premijer postao Antonio de Oliveira Salazar, koji je 1933. zaveo profašističku diktaturu, okončanu tek 1974, četiri godine posle njegove smrti.
■ 1941. - U Beogradu su u Drugom svetskom ratu Nemci osnovali zloglasni logor na Banjici, kroz koji su do oktobra 1944. prošle desetine hiljada ljudi, uglavnom Srba i Jevreja. Većina logoraša pogubljena je na stratištu u Jajincima blizu Beograda, gde je iz tog logora, logora na Starom sajmištu i ostalih zatvora streljano najmanje 70.000 ljudi.
■ 1943. - U borbama za oslobođenje Zvornika u Drugom svetskom ratu, poginuo je politički komesar Prve proleterske divizije Filip Kljajić - Fića, jedan od organizatora ustanka u Srbiji 1941, član Glavnog štaba Srbije. Bio je prvi politički komesar Prve proleterske brigade. Proglašen je za narodnog heroja.
■ 1943. - Ofanzivom nemačkih snaga na položaje Crvene armije iz pravca Orela i Harkova, u Drugom svetskom ratu je počela Kurska bitka, najveći tenkovski okršaj u istoriji ratova, u kojoj je učestvovalo oko 6.000 tenkova s obe strane. Nijemci su angažovali 50 divizija, od kojih 14 oklopnih i dvije motorizovane, ali su pretrpeli poraz od kojeg se nisu oporavili - izgubili su pola miliona vojnika i 2.900 tenkova.
■ 1946. - Na modnoj reviji u Parizu po prvi put je predstavljen bikini. Kreirao ga je Louis Reard.
■ 1948. - Rođen je Alojz Peterle, slovenački političar, premijer Slovenije 1990-1992.
■ 1951. - Osnovan Veslački klub Partizan.
■ 1954. - Elvis Aron Presli snimio singlicu u počast svojoj majci, što je bio početak vrtoglavog uspona prema svetskoj slavi.
■ 1958. - Umro je srpski patrijarh Vikentije Prodanov.
■ 1959. - Predsednik Indonezije Ahmed Sukarno raspustio je parlament, suspendovao Ustav iz 1950. i zaveo diktatorski režim.
■ 1968. - Rođen je Ken Akamatsu, japanski Manga umetnik i crtač.
■ 1969. - 'Rolingstonsi' su održali veliki besplatni koncert u Hajd parku u Londonu.
■ 1969. - Umro je Walter Gropius, nemački arhitekt i osnivač Bauhaus-a.
■ 1973. - U Ruandi izvršen vojni udar. Svrgnut predsednik Grégoire Kayibanda , a na vlast dolazi general-bojnik Júvenal Habyarimana.
■ 1973. - Održana je premijera jednog od filmova o Džejmsu Bondu - 'Live and Let Die'.
■ 1975. - Američki teniser Artur Eš postao je prvi crnac pobednik turnira u Vimbldonu. U finalu je pobedio zemljaka DŽimija Konorsa.
■ 1975. - Zelenortska Republika je dobila nezavisnost nakon 500 godina portugalske vlasti.
■ 1977. - U Pakistanu je izvršen vojni udar kojim je general Mohamad Zija ul Hak zbacio s vlasti premijera Zulfikara Ali Buta.
■ 1980. - Švedski teniser Bjorn Borg pobedio je peti put uzastopno na turniru u Vimbldonu.
■ 1990. - Skupština Srbije usvojila Zakon o prestanku rada Skupštine i Izvršnog veća SAP Kosova i Metohije zbog njihovog secesionističkog delovanja i nastojanja da stvore "Republiku Kosovo".
■ 1992. - Andre Agasi osvaja Vimbldon.
■ 1994. - Palestinski vođa Jaser Arafat, koji je doputovao na Zapadnu obalu nakon 27 godina izbeglištva, najavio je stvaranje države Palestine na teritoriji pod palestinskom samoupravom, sa glavnim gradom u istočnom Jerusalimu.
■ 1996. - Ovca Doli je postala prvi sisar kloniran iz odrasle ćelije.
■ 2001. - Makedonske vlasti i albanski pobunjenici postigli su dogovor o primirju. Mirovni sporazum kojim su okončani višemesečni sukobi u Makedoniji, potisan je 13.8. u Ohridu.
■ 2001.- Henelore Kol, supruga bivšeg nemačkog kancelara Helmuta Kola izvršila je samoubistvo. Ona je dugo godina bolovala od retke bolesti koja je izazvala alergiju na svetlo.
■ 2002. - Umro je legendarni bejzbol igrač Ted Vilijams jedan od najvećih bacača svih vremena i poslednji Amerikanac koji je postigao 400 'hitova' za jednu sezonu.
■ 2003. - Dve Čečenke aktivirale su eksploziv na rok-festivalu na moskovskom aerodromu Tušino. Od eksplozije je poginulo 16 ljudi, uključujući teroristkinje, a 60 je povređeno.
■ 2003. - Prvi vojnici iz sastava NATO-a krenuli iz Nemačke za Kabul.
■ 2004. - U Indoneziji su održani prvi direktni predsednički izbori, šest godina pošto je okončana 32-godišnja diktatura bivšeg predsednika Suharta.
■ 2007. - Belgijski krivični sud osudio je bivšeg majora vojske Ruande Bernara Ntujahaga na 20 godina zatvora zbog ubistva deset Belgijanaca - pripadnika mirovnih snaga UN i neutvrđenog broja civila Ruande, na početku genocida 1994. godine.
■ 2008.- Čuveni srpbki genetičar doktor Miodrag Stojković uspeo je da napravi laboratorijsku krv.
■ 2011. - Umro je Dušan Janićijević, srpski glumac.
■ 2015. - Na referendumu u Grčkoj građani odbili mere štednje koje su ponudili međunarodni kreditori u zamenu za dodatnu finansijsku pomoć.
■ 2017. - Oko 400.000 ljudi evakuisano na jugu Japana zbog obilne kiše i rasta vodostaja rijeka.
Najnovije Vesti - Balkan i Svet
Pogledajte i ostale super zanimljive rubrike na sajtu
■ 863. - Ćirilo i Metodije su počeli širiti hrišćanstvo po Velikomoravskoj kneževini.
■ 1596. - Engleski pomorci opustošili su špansku obalu i opljačkali Kadis, pomorsku luku koja je otkrićem Amerike dobila prvorazredan značaj.
■ 1643. - Prvi put je na teritoriji SAD-a zabeležen snažni ciklonski vetar - tornado.
■ 1687. - Engleski fizičar Isak Njutn napisao je Matematički principi filozofije prirode - Philosophiae naturalis principia mathematica, gde je izneo teoriju gravitacije i tri osnovna zakona gibanja.
■ 1717. - Rođen je Pedro III, kralj Portugala (1777-1786).
■ 1811. - Venecuela je postala prva južnoamerička država koja je proglasila nezavisnost od Španije.
■ 1820. - Rođen je William Džon Macquorn Rankine, škotski inženjer i fizičar.
■ 1830. - U pohodu na Alžir Francuzi su zauzeli grad Alžir. Alžir je ostao pod francuskom upravom do 1962, kada je ta severnoafrička zemlja stekla nezavisnost.
■ 1833. - Umro je francuski hemičar Žozef Nisefor Nieps, pionir fotografije. Usavršavajući litografiju od 1813. do 1820. prvi je u svijetu uspio da fiksira sliku dobijenu u mračnoj komori pomoću posrebrene bakarne ploče, prekrivene osetljivim slojem asfaltnog laka.
■ 1841. - Tomas Kuk otvorio je prvu turističku agenciju.
■ 1853. - Rođen je Cecil Rhodes, britanski političar.
■ 1857. - Rođena je nemačka revolucionarka Klara Cetkin, jedan od osnivača ženskog međunarodnog radničkog pokreta i Komunističke partije Nemačke, na čiji je predlog 8. mart proglašen Međunarodnim danom žena. Zbog aktivnosti u socijalističkom pokretu morala je 1882. da emigrira iz Nemačke. Međunarodna konferencija žena u Kopenhagenu 1910. prihvatila je njen predlog o proglašenju 8. marta za Međunarodni praznik žena.
■ 1865. - Vilijam But osnovao je u Londonu 'Hrišćansku misiju' koja je kasnije dobila naziv 'Vojska spasa' i bavila se uglavnom humanitarnim radom. Bila je vrlo aktivna u periodu posle Drugog svetskog rata.
■ 1865. - U Velikoj Britaniji je donet prvi u svijetu zakon o ograničenju brzine - dvije milje na sat.
■ 1872. - Rođen je francuski državnik Eduar Erio, koga su Nemci u Drugom svetskom ratu 1942. oterali u zarobljeništvo, odakle je oslobođen 1945. pošto je Crvena armija zauzela Berlin. Predvodio je Radikal-socijalističku partiju od 1919. do 1955. Bio je više puta premijer i član vlade između 1924. i 1936, a od 1936. do 1940. i od 1947. do 1953. predsednik parlamenta.
■ 1875. - Napadom čete hajdučkog harambaše Pera Tunguza na turski karavan na Ćetnoj poljani, na putu Mostar — Nevesinje počela je Nevesinjska puška ustanak protiv osmanske vlasti u Hercegovini.
■ 1879. - Rođen je američki teniser i političar Dvajt Dejvis, ministar rata (1925-1929). Osnovao je 1900. tenisko takmičenje 'Dejvis kup'.
■ 1879. - Rođena je Wanda Landowska, poljska čembalistica i kompozitorica.
■ 1880. - Rođen je češki violinista i kompozitor Jan Kubelik, koga su zbog virtuoznog stila upoređivali sa Paganinijem (šest violinskih koncerata, Američka simfonija).
■ 1889. - Umro je srpski pisac Jakov Ignjatović. Posle završenog Pravnog fakulteta, radio je u rodnoj Sent Andreji kao advokat, a u toku revolucije 1848. bio je poslanik Majske skupštine u Sremskim Karlovcima i član Glavnog odbora Vojvodine. Napisao je devet romana, 17 pripovedaka, knjigu memoara i veliki broj publicističkih i političkih članaka. Dela su mu: romani 'Trpen-spasen', 'Milan Narandžić', 'Čudan svet', 'Vasa Rešpekt', 'Večiti mladoženja', 'Stari i novi majstori', 'Patnica'.
■ 1889 - Rođen je francuski pisac, slikar i režiser Žan Kokto. Kao eksperimentator, prošao je kroz sve faze moderne umetnosti - kubizam, dadaizam, nadrealizam, a po raznolikosti opusa smatra se korifejem francuskog duha ('Orfej', 'Strašna deca', 'Petao i Arlekin'). Član Francuske akademije postao je 1955.
■ 1891. - Rođen je hrvatski pesnik Avgustin Tin Ujević, koji je lirikom i boemskim životom, obeležio razdoblje između dva svetska rata u jugoslovenskoj književnosti ('Lelek sebra', 'Kolajna', 'Žedan kamen na studencu').
■ 1901. - Rođen je ruski pozorišni reditelj i glumac Sergej Vladimirovič Obrascov, osnivač Državnog centralnog pozorišta lutaka. Režirao je više od 50 lutkarskih predstava koje se smatraju antologijskim delima tog pozorišnog žanra.
■ 1911. - Rođen je francuski državnik Žorž Pompidu, predsednik Francuske (1969-74) nakon povlačenja Šarla de Gola. Kao blizak saradnik De Gola, šef njegovog kabineta i premijer od 1962. do 1968, uglavnom je sledio ideje slavnog prethodnika.
■ 1928. - Rođen je Stevan Raičković, srpski pesnik i akademik.
■ 1929. - Rođen je Jovan Rašković, političar, osnivač SDS-a u Hrvatskoj.
■ 1932. - U Portugalu je premijer postao Antonio de Oliveira Salazar, koji je 1933. zaveo profašističku diktaturu, okončanu tek 1974, četiri godine posle njegove smrti.
■ 1941. - U Beogradu su u Drugom svetskom ratu Nemci osnovali zloglasni logor na Banjici, kroz koji su do oktobra 1944. prošle desetine hiljada ljudi, uglavnom Srba i Jevreja. Većina logoraša pogubljena je na stratištu u Jajincima blizu Beograda, gde je iz tog logora, logora na Starom sajmištu i ostalih zatvora streljano najmanje 70.000 ljudi.
■ 1943. - U borbama za oslobođenje Zvornika u Drugom svetskom ratu, poginuo je politički komesar Prve proleterske divizije Filip Kljajić - Fića, jedan od organizatora ustanka u Srbiji 1941, član Glavnog štaba Srbije. Bio je prvi politički komesar Prve proleterske brigade. Proglašen je za narodnog heroja.
■ 1946. - Na modnoj reviji u Parizu po prvi put je predstavljen bikini. Kreirao ga je Louis Reard.
■ 1948. - Rođen je Alojz Peterle, slovenački političar, premijer Slovenije 1990-1992.
■ 1951. - Osnovan Veslački klub Partizan.
■ 1954. - Elvis Aron Presli snimio singlicu u počast svojoj majci, što je bio početak vrtoglavog uspona prema svetskoj slavi.
■ 1958. - Umro je srpski patrijarh Vikentije Prodanov.
■ 1959. - Predsednik Indonezije Ahmed Sukarno raspustio je parlament, suspendovao Ustav iz 1950. i zaveo diktatorski režim.
■ 1968. - Rođen je Ken Akamatsu, japanski Manga umetnik i crtač.
■ 1969. - 'Rolingstonsi' su održali veliki besplatni koncert u Hajd parku u Londonu.
■ 1969. - Umro je Walter Gropius, nemački arhitekt i osnivač Bauhaus-a.
■ 1973. - U Ruandi izvršen vojni udar. Svrgnut predsednik Grégoire Kayibanda , a na vlast dolazi general-bojnik Júvenal Habyarimana.
■ 1973. - Održana je premijera jednog od filmova o Džejmsu Bondu - 'Live and Let Die'.
■ 1975. - Američki teniser Artur Eš postao je prvi crnac pobednik turnira u Vimbldonu. U finalu je pobedio zemljaka DŽimija Konorsa.
■ 1975. - Zelenortska Republika je dobila nezavisnost nakon 500 godina portugalske vlasti.
■ 1977. - U Pakistanu je izvršen vojni udar kojim je general Mohamad Zija ul Hak zbacio s vlasti premijera Zulfikara Ali Buta.
■ 1980. - Švedski teniser Bjorn Borg pobedio je peti put uzastopno na turniru u Vimbldonu.
■ 1990. - Skupština Srbije usvojila Zakon o prestanku rada Skupštine i Izvršnog veća SAP Kosova i Metohije zbog njihovog secesionističkog delovanja i nastojanja da stvore "Republiku Kosovo".
■ 1992. - Andre Agasi osvaja Vimbldon.
■ 1994. - Palestinski vođa Jaser Arafat, koji je doputovao na Zapadnu obalu nakon 27 godina izbeglištva, najavio je stvaranje države Palestine na teritoriji pod palestinskom samoupravom, sa glavnim gradom u istočnom Jerusalimu.
■ 1996. - Ovca Doli je postala prvi sisar kloniran iz odrasle ćelije.
■ 2001. - Makedonske vlasti i albanski pobunjenici postigli su dogovor o primirju. Mirovni sporazum kojim su okončani višemesečni sukobi u Makedoniji, potisan je 13.8. u Ohridu.
■ 2001.- Henelore Kol, supruga bivšeg nemačkog kancelara Helmuta Kola izvršila je samoubistvo. Ona je dugo godina bolovala od retke bolesti koja je izazvala alergiju na svetlo.
■ 2002. - Umro je legendarni bejzbol igrač Ted Vilijams jedan od najvećih bacača svih vremena i poslednji Amerikanac koji je postigao 400 'hitova' za jednu sezonu.
■ 2003. - Dve Čečenke aktivirale su eksploziv na rok-festivalu na moskovskom aerodromu Tušino. Od eksplozije je poginulo 16 ljudi, uključujući teroristkinje, a 60 je povređeno.
■ 2003. - Prvi vojnici iz sastava NATO-a krenuli iz Nemačke za Kabul.
■ 2004. - U Indoneziji su održani prvi direktni predsednički izbori, šest godina pošto je okončana 32-godišnja diktatura bivšeg predsednika Suharta.
■ 2007. - Belgijski krivični sud osudio je bivšeg majora vojske Ruande Bernara Ntujahaga na 20 godina zatvora zbog ubistva deset Belgijanaca - pripadnika mirovnih snaga UN i neutvrđenog broja civila Ruande, na početku genocida 1994. godine.
■ 2008.- Čuveni srpbki genetičar doktor Miodrag Stojković uspeo je da napravi laboratorijsku krv.
■ 2011. - Umro je Dušan Janićijević, srpski glumac.
■ 2015. - Na referendumu u Grčkoj građani odbili mere štednje koje su ponudili međunarodni kreditori u zamenu za dodatnu finansijsku pomoć.
■ 2017. - Oko 400.000 ljudi evakuisano na jugu Japana zbog obilne kiše i rasta vodostaja rijeka.
Klik Gore na Sliku - Prikaz; Ponovni Klik - Brisanje
Najnovije Vesti - Balkan i SvetPogledajte i ostale super zanimljive rubrike na sajtu
