Na Ovaj Dan - 20. Mart
Pogledajte događaje koji su se desili na ovaj dan, 20. marta! Šta se sve nekada dešavalo dvadesetog marta, šta je posebno ovog datuma, koje su poznate ličnosti rođene a koje umrle ovog datuma?
Osmeh na lice:
■ 43. pre naše ere - Rođen je Publije Ovidije Nazon, jedan od najvećih rimskih pesnika i jedan od najčuvenijih autora stihova o ljubavi u svetskoj literaturi. Dela su mu: 'Epistule', 'Lekovi od ljubavi', 'Ljubavno umeće'...
■ 1413. - Henri V postao kralj Engleske, nakon što je umro engleski kralj Henri Četvrti, osnivač Lankasterske dinastije.
■ 1602. - Osnovana holandska Istočnoindijska kompanija, koja je monopolom na trgovinu iz Indonezije, Malaja i Cejlona postala jedna od najmoćnijih kompanija na svetu.
■ 1727. - Umro je engleski fizičar, matematičar i astronom Isak Njutn, koji je otkrio gravitaciju, odnosno opšti zakon privlačenja masa, čime je počela nova epoha u mehanici, nebeskoj mehanici i astronomiji. Od 1703. do smrti bio je predsednik Kraljevskog društva u Londonu. Nezavisno od Gotfrida Lajbnica otkrio je diferencijalni i integralni račun. Postavio je temelje klasične fizike i otkrio neke zakonitosti u optici. Objasnio je padanje i kretanje tela, kretanje Meseca oko Zemlje i planeta oko Sunca, kretanje kometa, plimu i oseku. Otkrio je zakon inercije, nezavisnosti dejstva sile i akcije i reakcije i izveo ostale teoreme mehanike. U matematici je pronašao i metodu interpolacije, uopštio binom i našao binomni beskonačni red, metodu približnog određivanja vrednosti nula funkcije, klasifikovao oko 80 aglebarskih stepena. Konstruisao je prvi teleskop s konkavnim ogledalom. Nemu u čast znakom 'N' obilježava se sila.
■ 1809. - Rođen je ruski književnik Nikolaj Vasiljević Gogolj, jedan od najznačajnijih predstavnika ruske realistične škole. Na osnovu njegovog dela, kritičar Visarion Bjelinski formulisao je principe naturalne škole ruske književnosti. Dela su mu: 'Taras Buljba', 'Revizor', 'Mrtve duše', 'Šinjel' ...
■ 1815. - Francuski car Napoleon Prvi vratio se trijumfalno u Pariz iz progonstva sa sredozemnog ostrva Elba. Posle 'vladavine sto dana' u bici kod Vaterloa u junu 1815. porazile su ga sile antifrancuske koalicije i doživotno je prognan na ostrvo Sveta Jelena u Atlantskom okeanu.
■ 1828. - Rođen je Henrik Ibzen, norveški književnik, jedan od najvećih dramskih pisaca u svetskoj književnosti. Pisao je psihološke drame, a bitno je uticao na kulturni život nordijskih zemlja, kao i na englesku, nemačku i francusku književnost. Za sižee svojih drama uzimao je teme iz najbliže okoline, a naročito je majstorski obrađivao ženske likove. Dela su: 'Gospođa s mora', 'Hedi Gabler', 'Društvo mladih', 'Ljubavna komedija'...
■ 1852. - Prvi je put izdana Čiča Tomina koliba, roman književnice Harriet Beecher Stowe, koji govori o ropstvu.
■ 1854. - U Viskonsinu je od strane bivših 'vigovaca' osnovana Republikanska partija, u nameri da se spreči širenje ropstva na zapadne teritorije SAD. Kasnije će se, posle građanskog rata, republikanci iskristalisati kao partija pobedničkog Severa.
■ 1875. - Rođen je korejski državnik Singman Ri, prvi predsednik Južne Koreje, koji je posle podele korejskog poluostrva, kao vođa Liberalne partije 1949. postao šef države. Sa vlasti se povukao 1960. pod pritiskom studentskih protesta širom zemlje zbog izbornih prevara.
■ 1890. - Rođen je italijanski pevač Benjamino Đilji, jedan od najvećih operskih tenora XX veka. Više od 40 godina blistavo je tumačio šezdesetak rola, posebno u operama italijanskih i francuskih kompozitora. Igrao je i u nizu filmova.
■ 1894. - U Torinu je umro mađarski revolucionar Lajoš Košut, vođa mađarskog pokreta za nezavisnost od Austrije (1848-1849). Nakon sloma revolucije u avgustu 1949, emigrirao je u Italiju.
■ 1908. - Rođen je engleski pozorišni i filmski glumac Majkl Redgrejv, jedna od najvećih figura britanskog glumišta XX veka. Posebno se isticao suptilnošću u karakterizaciji likova i izvrsno je vladao jezikom. Filmovi: 'Gospođa koja nestaje', 'Smrt noći', 'Brauningova verzija', 'Važno je zvati se Ernest', 'Usamljenost trkača na duge staze', 'Juriš lake konjice', 'Demoni'.
■ 1913. - Kod Skadra je poginuo pilot - narednik Mihajlo Petrović. Narednik Petrović se nalazio u sastavu Primorskog aeroplanskog odreda. Nesreća se dogodila nakon izviđanja turskih položaja oko opkoljenog Skadra, kada je snažan termički udar izbacio pilota iz aviona. U to vreme padobran nije bio standardni deo opreme pilota. Narednik Petrović je prva žrtva u srpskom vazduhoplovstvu i jedan od prvih pilota na svetu koji je poginuo u borbenim dejstvima.
■ 1914. - U SAD-u je održan prvi međunarodni turnir u umetničkom klizanju.
■ 1915. - Rođen je ruski klavirista nemačkog porekla Svjatoslav Teofilovič Rihter, najznačajniji pijanista XX veka, a prema mišljenju pojedinih muzičkih kritičarima - i najveći pijanista u istoriji muzike.
■ 1916. - Predstavljena je Ajnštajnova Opšta teorija relativiteta.
■ 1929. - Umro je francuski maršal Ferdinan Foš koji je u Prvom svetskom ratu komandovao u ključnim bitkama protiv Nemaca na Zapadnom frontu. U njegovom komandnom vagonu u Kompijenju, kod Pariza, Nemačka je u novembru 1918. potpisala kapitulaciju.
■ 1933. - Nemački nacisti su u Dahauu otvorili prvi koncentracioni logor. Tokom Drugog svetskog rata (1939-1945), broj logora u Nemačkoj i okupiranim zemljama dostigao je 2.000, a u njima je ubijeno oko 11 miliona ljudi, od kojih je bilo šest miliona Jevreja.
■ 1945. - U Drugom svetskom ratu, na području Like i hrvatskog primorja jugoslovenska vojska počela tzv. završne operacije, za šta je odlučujući bio proboj Sremskog fronta tri nedelje kasnije.
■ 1956. - Francuska priznala nezavisnost Tunisa, s Habibom Burgibom kao prvim predsednikom.
■ 1960. - Elvis Presley u Nashvillu snima šest pesama za svoju prvu ploču nakon vojske. Dan posle tog dobiva prvi od mnogih crni pojas u karateu. Nakon nedelju dana gost je Franka Sinatre u njegovom TV show-u, za što dobiva u to doba ogromni honorar od 125.000 dolara.
■ 1969. - Na Gibraltaru su se venčali Džon Lenon i Yoko Ono. Verovatno najslavniji glazbeni bračni par ikad u braku je ostao sve do atentata na Lenona 1980. godine.
■ 1970. - Pored obala Švedske u zalivu Tralvet izlilo se 57.000 tona nafte u sudaru brodova 'Imperijal' i 'Otelo'.
■ 1972. - U snežnoj lavini na planini Fuđi, u Japanu, poginulo 19 alpinista.
■ 1977. - Indira Gandi izgubila je na izborima u Indiji.
■ 1987. - Antiretroviralni lek AZT postao prvi antiviralni lek odobren za upotrebu protiv HIV i AIDS.
■ 1989. - Ričard Ker zamenio je Roberta Gejtsa na mestu zamenika direktora CIA.
■ 1991. - Pegi Li dobila je odštetu od tri miliona dolara od kompanije 'Dizni' na osnovu tužbe za narušavanje ugovora.
■ 1991. - Haleda Zija izabrana za premijera Bangladeša, u prvom mirnom demokratskom prenosu vlasti od nastanka te zemlje 1971.
■ 1991. - Conor, četverogodišnji sin Erica Claptona, poginuo je nakon pada s balkona u stanu prijatelja njegove majke Lori Del Santo. Tragedija je inspirirala Claptona da napiše svoj kasniji hit 'Tears in Heaven'.
■ 1994. - Tunis dobio prvi višepartijski parlament.
■ 1995. - Oko 35.000 turskih vojnika upalo u Irak, u operaciji protiv kurdskih pobunjenika.
■ 1995. - Sekta Aum Shinrikyo izvršila u tokijskoj podzemnoj željeznici napad otrovnim plinom sarinom u kojem je poginulo 12 ljudi i ozleđeno više od 6000.
■ 1995. - U ratu u BiH, armija BiH pokrenula snažnu ofanzivu protiv srpskih snaga na Majevici i Vlašiću.
■ 1996. - Britanska vlada prvi put javno potvrdila da bolest 'ludih krava' može biti preneta na ljude.
■ 1997. - Beogradski studenti proslavili su pobedničkom šetnjom centrom grada ispunjenje njihovog poslednjeg zahteva - ostavke rektora i studenta prorektora. To je bio i poslednji dan studentskog protesta koji je počeo 20. novembra 1996. zbog falsifikovanja rezultata lokalnih izbora u Srbiji. Studenti su postigli svetski rekord sa 119 dana svakodnevnih protesta i saopštili da su spremni da ponovo izađu na ulice ako budu ugrožene demokratske institucije, Ustav, zakoni i volja naroda.
■ 1998. - Otvoren prvi autoput u podsaharskoj Africi, koji je povezao obale Indijskog i Atlantskog okeana.
■ 1999. - U ratu na Kosovu, po povlačenju 1.380 verifikatora OEBS-a, na Kosovu na području Srbice i Podujeva pojačani sukobi srpskih snaga bezbednosti i pripadnika Oslobodilačke vojske Kosova.
■ 2002. - U napadu automobila-bombe na Ambasadu SAD u Limi, u Peruu, poginulo devet ljudi, na desetine ranjeno.
■ 2003. - Početak Operacije Iračka sloboda, odnosno američke invazije na Irak. Američke i britanske trupe ušle su u Irak iz Kuvajta, preko graničnog grada Um Kasr, na oko 50 kilometara južno od Basre.
■ 2003. - Bivši američki pilot, narednik Brajan Rigan, osuđen na doživotnu robiju jer je pokušao da proda američke odbrambene tajne Kini i Iraku.
■ 2004. - Umrla je holandska kraljica Julijana, koja je tom zemljom vladala od 1948. do 1980. kada je krunu prepustila kćerki Beatrisi. Bila je poznata po imenu 'Narodna kraljica', zbog značajne uloge u oporavku Holandije nakon II svetskog rata, kao i toleranciji prema kolonijama koje su zahtevale nezavisnost.
■ 2006. - Srbija i Crna Gora se zvanično povukla sa Pesme Evrovizije 2006.
■ 2007. - Umro je Džon Bakus tvorac programskog jezika 'Fortran'.
■ 2007. - Italijanska policija uhapsila 200 pripadnika napuljske mafije 'La kamora'.
■ 2010. - Poglavar Rimokatoličke crkve papa Benedikt XVI uputio je Irskoj pismo izvinjenja zbog dugotrajnog zlostavljanja dece počinjenog pod okriljem crkve. Razmere zlostavljanja dece u mnogim katoličkim parohijama i školama tokom 20. veka izašle su na videlo, najpre u Kanadi i Australiji tokom 1980-ih godina, a zatim i u Irskoj, SAD i u Nemačkoj.
■ 2013. - Umro je Zilur Rahman, predsednik Bangladeša, koji je na toj funkciji bio od februara 2009 godine. Njegova supruga Ivi Rahman poginula je u terorističkom napadu 2004.
■ 2017. - Mađarska je otvorila vojnu bazu na južnoj granici sa Srbijom koja treba da spreči ulazak migranata.
■ 2017. - Milijarder i filantrop Dejvid Rokfeler, poslednji iz svoje generacije u toj porodici, preminuo je u Njujorku u 101 godini.
Najnovije Vesti - Balkan i Svet
Pogledajte i ostale super zanimljive rubrike na sajtu
■ 1602. - Osnovana holandska Istočnoindijska kompanija, koja je monopolom na trgovinu iz Indonezije, Malaja i Cejlona postala jedna od najmoćnijih kompanija na svetu.
■ 1727. - Umro je engleski fizičar, matematičar i astronom Isak Njutn, koji je otkrio gravitaciju, odnosno opšti zakon privlačenja masa, čime je počela nova epoha u mehanici, nebeskoj mehanici i astronomiji. Od 1703. do smrti bio je predsednik Kraljevskog društva u Londonu. Nezavisno od Gotfrida Lajbnica otkrio je diferencijalni i integralni račun. Postavio je temelje klasične fizike i otkrio neke zakonitosti u optici. Objasnio je padanje i kretanje tela, kretanje Meseca oko Zemlje i planeta oko Sunca, kretanje kometa, plimu i oseku. Otkrio je zakon inercije, nezavisnosti dejstva sile i akcije i reakcije i izveo ostale teoreme mehanike. U matematici je pronašao i metodu interpolacije, uopštio binom i našao binomni beskonačni red, metodu približnog određivanja vrednosti nula funkcije, klasifikovao oko 80 aglebarskih stepena. Konstruisao je prvi teleskop s konkavnim ogledalom. Nemu u čast znakom 'N' obilježava se sila.
■ 1809. - Rođen je ruski književnik Nikolaj Vasiljević Gogolj, jedan od najznačajnijih predstavnika ruske realistične škole. Na osnovu njegovog dela, kritičar Visarion Bjelinski formulisao je principe naturalne škole ruske književnosti. Dela su mu: 'Taras Buljba', 'Revizor', 'Mrtve duše', 'Šinjel' ...
■ 1815. - Francuski car Napoleon Prvi vratio se trijumfalno u Pariz iz progonstva sa sredozemnog ostrva Elba. Posle 'vladavine sto dana' u bici kod Vaterloa u junu 1815. porazile su ga sile antifrancuske koalicije i doživotno je prognan na ostrvo Sveta Jelena u Atlantskom okeanu.
■ 1828. - Rođen je Henrik Ibzen, norveški književnik, jedan od najvećih dramskih pisaca u svetskoj književnosti. Pisao je psihološke drame, a bitno je uticao na kulturni život nordijskih zemlja, kao i na englesku, nemačku i francusku književnost. Za sižee svojih drama uzimao je teme iz najbliže okoline, a naročito je majstorski obrađivao ženske likove. Dela su: 'Gospođa s mora', 'Hedi Gabler', 'Društvo mladih', 'Ljubavna komedija'...
■ 1852. - Prvi je put izdana Čiča Tomina koliba, roman književnice Harriet Beecher Stowe, koji govori o ropstvu.
■ 1854. - U Viskonsinu je od strane bivših 'vigovaca' osnovana Republikanska partija, u nameri da se spreči širenje ropstva na zapadne teritorije SAD. Kasnije će se, posle građanskog rata, republikanci iskristalisati kao partija pobedničkog Severa.
■ 1875. - Rođen je korejski državnik Singman Ri, prvi predsednik Južne Koreje, koji je posle podele korejskog poluostrva, kao vođa Liberalne partije 1949. postao šef države. Sa vlasti se povukao 1960. pod pritiskom studentskih protesta širom zemlje zbog izbornih prevara.
■ 1890. - Rođen je italijanski pevač Benjamino Đilji, jedan od najvećih operskih tenora XX veka. Više od 40 godina blistavo je tumačio šezdesetak rola, posebno u operama italijanskih i francuskih kompozitora. Igrao je i u nizu filmova.
■ 1894. - U Torinu je umro mađarski revolucionar Lajoš Košut, vođa mađarskog pokreta za nezavisnost od Austrije (1848-1849). Nakon sloma revolucije u avgustu 1949, emigrirao je u Italiju.
■ 1908. - Rođen je engleski pozorišni i filmski glumac Majkl Redgrejv, jedna od najvećih figura britanskog glumišta XX veka. Posebno se isticao suptilnošću u karakterizaciji likova i izvrsno je vladao jezikom. Filmovi: 'Gospođa koja nestaje', 'Smrt noći', 'Brauningova verzija', 'Važno je zvati se Ernest', 'Usamljenost trkača na duge staze', 'Juriš lake konjice', 'Demoni'.
■ 1913. - Kod Skadra je poginuo pilot - narednik Mihajlo Petrović. Narednik Petrović se nalazio u sastavu Primorskog aeroplanskog odreda. Nesreća se dogodila nakon izviđanja turskih položaja oko opkoljenog Skadra, kada je snažan termički udar izbacio pilota iz aviona. U to vreme padobran nije bio standardni deo opreme pilota. Narednik Petrović je prva žrtva u srpskom vazduhoplovstvu i jedan od prvih pilota na svetu koji je poginuo u borbenim dejstvima.
■ 1914. - U SAD-u je održan prvi međunarodni turnir u umetničkom klizanju.
■ 1915. - Rođen je ruski klavirista nemačkog porekla Svjatoslav Teofilovič Rihter, najznačajniji pijanista XX veka, a prema mišljenju pojedinih muzičkih kritičarima - i najveći pijanista u istoriji muzike.
■ 1929. - Umro je francuski maršal Ferdinan Foš koji je u Prvom svetskom ratu komandovao u ključnim bitkama protiv Nemaca na Zapadnom frontu. U njegovom komandnom vagonu u Kompijenju, kod Pariza, Nemačka je u novembru 1918. potpisala kapitulaciju.
■ 1933. - Nemački nacisti su u Dahauu otvorili prvi koncentracioni logor. Tokom Drugog svetskog rata (1939-1945), broj logora u Nemačkoj i okupiranim zemljama dostigao je 2.000, a u njima je ubijeno oko 11 miliona ljudi, od kojih je bilo šest miliona Jevreja.
■ 1945. - U Drugom svetskom ratu, na području Like i hrvatskog primorja jugoslovenska vojska počela tzv. završne operacije, za šta je odlučujući bio proboj Sremskog fronta tri nedelje kasnije.
■ 1956. - Francuska priznala nezavisnost Tunisa, s Habibom Burgibom kao prvim predsednikom.
■ 1960. - Elvis Presley u Nashvillu snima šest pesama za svoju prvu ploču nakon vojske. Dan posle tog dobiva prvi od mnogih crni pojas u karateu. Nakon nedelju dana gost je Franka Sinatre u njegovom TV show-u, za što dobiva u to doba ogromni honorar od 125.000 dolara.
■ 1969. - Na Gibraltaru su se venčali Džon Lenon i Yoko Ono. Verovatno najslavniji glazbeni bračni par ikad u braku je ostao sve do atentata na Lenona 1980. godine.
■ 1970. - Pored obala Švedske u zalivu Tralvet izlilo se 57.000 tona nafte u sudaru brodova 'Imperijal' i 'Otelo'.
■ 1972. - U snežnoj lavini na planini Fuđi, u Japanu, poginulo 19 alpinista.
■ 1977. - Indira Gandi izgubila je na izborima u Indiji.
■ 1987. - Antiretroviralni lek AZT postao prvi antiviralni lek odobren za upotrebu protiv HIV i AIDS.
■ 1989. - Ričard Ker zamenio je Roberta Gejtsa na mestu zamenika direktora CIA.
■ 1991. - Pegi Li dobila je odštetu od tri miliona dolara od kompanije 'Dizni' na osnovu tužbe za narušavanje ugovora.
■ 1991. - Haleda Zija izabrana za premijera Bangladeša, u prvom mirnom demokratskom prenosu vlasti od nastanka te zemlje 1971.
■ 1991. - Conor, četverogodišnji sin Erica Claptona, poginuo je nakon pada s balkona u stanu prijatelja njegove majke Lori Del Santo. Tragedija je inspirirala Claptona da napiše svoj kasniji hit 'Tears in Heaven'.
■ 1994. - Tunis dobio prvi višepartijski parlament.
■ 1995. - Oko 35.000 turskih vojnika upalo u Irak, u operaciji protiv kurdskih pobunjenika.
■ 1995. - Sekta Aum Shinrikyo izvršila u tokijskoj podzemnoj željeznici napad otrovnim plinom sarinom u kojem je poginulo 12 ljudi i ozleđeno više od 6000.
■ 1995. - U ratu u BiH, armija BiH pokrenula snažnu ofanzivu protiv srpskih snaga na Majevici i Vlašiću.
■ 1996. - Britanska vlada prvi put javno potvrdila da bolest 'ludih krava' može biti preneta na ljude.
■ 1997. - Beogradski studenti proslavili su pobedničkom šetnjom centrom grada ispunjenje njihovog poslednjeg zahteva - ostavke rektora i studenta prorektora. To je bio i poslednji dan studentskog protesta koji je počeo 20. novembra 1996. zbog falsifikovanja rezultata lokalnih izbora u Srbiji. Studenti su postigli svetski rekord sa 119 dana svakodnevnih protesta i saopštili da su spremni da ponovo izađu na ulice ako budu ugrožene demokratske institucije, Ustav, zakoni i volja naroda.
■ 1998. - Otvoren prvi autoput u podsaharskoj Africi, koji je povezao obale Indijskog i Atlantskog okeana.
■ 1999. - U ratu na Kosovu, po povlačenju 1.380 verifikatora OEBS-a, na Kosovu na području Srbice i Podujeva pojačani sukobi srpskih snaga bezbednosti i pripadnika Oslobodilačke vojske Kosova.
■ 2002. - U napadu automobila-bombe na Ambasadu SAD u Limi, u Peruu, poginulo devet ljudi, na desetine ranjeno.
■ 2003. - Početak Operacije Iračka sloboda, odnosno američke invazije na Irak. Američke i britanske trupe ušle su u Irak iz Kuvajta, preko graničnog grada Um Kasr, na oko 50 kilometara južno od Basre.
■ 2003. - Bivši američki pilot, narednik Brajan Rigan, osuđen na doživotnu robiju jer je pokušao da proda američke odbrambene tajne Kini i Iraku.
■ 2004. - Umrla je holandska kraljica Julijana, koja je tom zemljom vladala od 1948. do 1980. kada je krunu prepustila kćerki Beatrisi. Bila je poznata po imenu 'Narodna kraljica', zbog značajne uloge u oporavku Holandije nakon II svetskog rata, kao i toleranciji prema kolonijama koje su zahtevale nezavisnost.
■ 2006. - Srbija i Crna Gora se zvanično povukla sa Pesme Evrovizije 2006.
■ 2007. - Umro je Džon Bakus tvorac programskog jezika 'Fortran'.
■ 2007. - Italijanska policija uhapsila 200 pripadnika napuljske mafije 'La kamora'.
■ 2010. - Poglavar Rimokatoličke crkve papa Benedikt XVI uputio je Irskoj pismo izvinjenja zbog dugotrajnog zlostavljanja dece počinjenog pod okriljem crkve. Razmere zlostavljanja dece u mnogim katoličkim parohijama i školama tokom 20. veka izašle su na videlo, najpre u Kanadi i Australiji tokom 1980-ih godina, a zatim i u Irskoj, SAD i u Nemačkoj.
■ 2013. - Umro je Zilur Rahman, predsednik Bangladeša, koji je na toj funkciji bio od februara 2009 godine. Njegova supruga Ivi Rahman poginula je u terorističkom napadu 2004.
■ 2017. - Mađarska je otvorila vojnu bazu na južnoj granici sa Srbijom koja treba da spreči ulazak migranata.
■ 2017. - Milijarder i filantrop Dejvid Rokfeler, poslednji iz svoje generacije u toj porodici, preminuo je u Njujorku u 101 godini.
Klik Gore na Sliku - Prikaz; Ponovni Klik - Brisanje
Najnovije Vesti - Balkan i SvetPogledajte i ostale super zanimljive rubrike na sajtu
