Dogodilo Se Danas - 05. Maj
Šta se sve događalo i koji događaji su se desili na ovaj dan, 05. maja! Šta se sve nekada dešavalo petog maja, šta je posebno ovog datuma, koje su poznate ličnosti rođene a koje umrle ovog datuma?
Osmeh na lice:
■ 533. - U vizantijskoj prestonici Konstantinopolju počeo je 5. vaseljenski sabor.
■ 1260. - Kublaj-kan zavladao je Mongolskim Carstvom.
■ 1705. - Umro je rimsko-nemački car Leopold I. Uspešno se borio protiv Turaka, a slavu mu je donela odbrana Beča 1683. Za vreme njegove vladavine (od 1658) Srbi su se, pod vođstvom patrijarha Arsenija Čarnojevića, doselili u južnu Ugarsku i u Srem.
■ 1813. - Rođen je danski filozof Seren Kjerkegor, začetnik filozofije egzistencijalizma ('Ili-ili: fragmenti života', 'Pojam strepnje', 'Bolest na smrt', 'Stadijumi na životnom putu', 'Filozofske mrvice').
■ 1815. - Rođen je francuski pisac komedija i vodvilja Ežen Martin Labiš. Neke od njegovih komedija ubrajaju se u najpopularnije komedije XIX veka ('Slamni šešir', 'Put gospodina Perišona').
■ 1818. - Rođen je nemački filozof Karl Hajnrih Marks teoretičar modernog socijalizma i komunizma. Sa Fridrihom Engelsom napisao je 1848. Komunistički manifest ('Prilog kritici Hegelove filozofije prava', 'Teze o Fojerbahu', 'Osamnaesti brimer Luja Bonaparte', 'Kapital - kritika političke ekonomije').
■ 1821. - Umro je francuski car Napoleon I Bonaparta jedan od najvećih vojskovođa u istoriji, čiji su osvajački pohodi izmenili Evropu. Umro je na ostrvu Sveta Jelena kao britanski zatvorenik.
■ 1846. - Rođen je poljski pisac Henrik Sjenkjevič autor romana 'Quo vadis', i dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1905.
■ 1855. - Prvi crnogorski svetovni vladar, knez Danilo I Petrović, doneo je Zakonik, kojim je nastojao da učvrsti pravni poredak i individualizuje imovinska prava po uzoru na rimsko pravo. Zakonikom su izjednačena prava svih građana nezavisno od nacionalnosti i religije, mada Crnu Goru, kako je precizirano u Zakoniku, nastanjuju isključivo Crnogorci i Brđani koji su svi Srbi pravoslavne vere.
■ 1860. - Italijanski revolucionar Đuzepe Garibaldi sa svojih '1.000 crvenih košulja' isplovio iz Đenove prema Siciliji, koju je osvojio krajem jula.
■ 1862. - U znak sećanja na bitku kod Puebla, američki Meksikanci svake godine na današnji dan obeležavaju svoj najveći praznik - Sinko de majo ili Dan pobede. Tada su malobrojne formacije siromašnih meksičkih seljaka pobedile mnogobrojniju, dobro opremljenu francusku armiju od oko 6000 vojnika i proterali Francuze iz svoje zemlje.
■ 1865. - Odigrala se prva pljačka voza u SAD-u.
■ 1883. - Rođen je srpski kompozitor i muzički pisac Petar Konjović, rektor Muzičke akademije u Beogradu, član Srpske akademije nauka i umetnosti i upravnik Muzikološkog instituta. Inspirisao se narodnim melosom i snažnom muzičkom individualnošću je učvrstio nacionalni smer u srpskoj muzici. Dela su: opere 'Knez od Zete', 'Vilin veo', 'Koštana', 'Seljaci', zbirke solo pesama 'Moja zemlja', 'Lirika', knjige 'Stevan Mokranjac', 'Miloje Milojević', 'Knjiga o muzici'.
■ 1886. - Pripadnici Nacionalne garde, prema naredbi guvernera Jeremiaha M. Ruska, zapucali u mnoštvo demonstranata ispred čeličane i ubili sedam ljudi.
■ 1891. - U Njujorku je otvoren Karnegi hol gostovanjem Čajkovskog.
■ 1893. - Veliki krah na njujorškoj berzi.
■ 1904. - Na brdu Volujica kod Bara postavljena radio-telegrafska stanica Markonijevog sistema, prva na Balkanu.
■ 1912. - Dragutin Novak, prvi hrvatski pilot, pobeđuje na aeromitingu u Grazu gde doživljava pad.
■ 1912. - U Zagrebu službeno otvoren stadion u Maksimiru.
■ 1912. - Otvorene su pete moderne Olimpijske igre u Štokholmu.
■ 1930. - Britanske vlasti u Indiji uhapsile Mahatmu Gandija zbog njegove kampanje građanske neposlušnosti.
■ 1936. - Italijanske trupe pod komandom feldmaršala Pjetra Badolja okupirale Adis Abebu, prestonicu Etiopije.
■ 1941. - U oslobođenu Adis Abebu, glavni grad Etiopije, ušao car te zemlje Haile Selasije I.
■ 1944. - Mahatma Gandi izlazi iz zatvora.
■ 1945. - Sovjetske trupe u Drugom svetskom ratu ušle u mesto Pinemunde, odakle su Nemci ispaljivali rakete 'Fau 1' i 'Fau 2'.
■ 1945. - Trupe SAD oslobodile nemački nacistički koncentracioni logor 'Mathauzen'.
■ 1945. - Praški ustanak protiv nemačke nacističke vlasti.
■ 1945. - Kanadske i britanske snage oslobodile Nizozemsku i Dansku od Nemačke okupacije. Pobuna protiv Nacista u Pragu
■ 1949. - U Londonu je potpisan ugovor kojim je osnovan Savet Evrope. Evropski savet predstavlja najstariju organizaciju i početni korak u integracionom procesu Evrope. Sedište organizacije je u Strazburu, a danas ova organizacija predstavlja glavni forum za pravna, socijalna, zdravstvena i ekološka pitanja u Evropi.
■ 1954. - General Alfredo Štresner vojnim udarom oborio predsednika Paragvaja Federika Čavesa, počevši tako tridesetčetvorogodišnju diktaturu.
■ 1955. - Odlukom saveznika Savezna Republika Nemačka ponovo stekla suverenitet.
■ 1961. - Iz Kejp Kanaverala lansiran kosmički brod 'Merkjuri', prva kosmička letelica SAD s ljudskom posadom, kojim je upravljao Alen Bartlet Šepard.
■ 1977. - Umro je nemački državnik i ekonomista Ludvig Erhard zapadnonemački kancelar (1963-66) u vreme privrednog oporavka zemlje nakon Drugog svetskog rata.
■ 1978. - Teroristička organizacija 'Crvene brigade' saopštila da je ubila bivšeg premijera Italije Alda Mora, otetog u martu 1978. Njegovo telo nađeno dva dana kasnije u jednom automobilu u centru Rima.
■ 1981. - Bobi Sends, prvi od 10 pripadnika IRA, umro u zatvoru 'Mejz' u Severnoj Irskoj od posledica štrajka glađu.
■ 1988. - Rođena je Adele Laurie Blue Adkins, poznatija kao Adele, engleska pevačica, tekstopisac i multiinstrumentalistica.
■ 1990. - U Zagrebu je održan 35. izbor za pesmu Eurovizije. Pobednik je bio Italijan Toto Cutunjo s pesmom 'Insieme 1992'.
■ 1993. - Umro je američki pisac i intelektualac Irving Hou čije je najpoznatije delo 'Svet naših očeva', studija o istočno-evropskim Jevrejima imigrantima u Sjedinjenim Američkim Državama.
■ 1996. - U prisustvu španskog kralja Huana Karlosa, konzervativni lider, novi premijer Hose Maria Asnar, položio zakletvu, posle 13 godina vladavine socijalista.
■ 1999. - Indonezija i Portugal potpisali dokument kojim je priznata nezavisnost Istočnog Timora.
■ 2001. - Pripadnici pobunjeničke grupe 'Unita' u Angoli kidnapovali 51 dečaka i 9 devojčica iz internata za ratnu siročad izvan Kaksita, severoistočno od Luande. Poginulo oko 200 civila.
■ 2003. - Haški tribunal podigao optužnicu protiv bivšeg načelnika Državne bezbednosti Srbije Jovice Stanišića i bivšeg komandanta Jedinice za specijalne operacije Franka Simatovića, kojom se terete za učešće u zajedničkom zločinačkom poduhvatu uklanjanja nesrba u Hrvatskoj i Bosni i Hercegovoni, od 1991. do 1995. Uhapšeni 13. marta u policijskoj akciji 'Sablja' a posle podizanja optužnice izručeni sudu u Hagu.
■ 2003. - Ruanda oslobodila više od 22.000 zatvorenika, uglavnom umešanih u masakr koji je 1994. počinila Hutska milicija, kada je ubijeno oko 800.000 etničkih Tutsija i umerenih Hutua. U zatvoru ostalo oko 80.000 ljudi, gde većina čeka suđenje.
■ 2003. - Umro je Valter Sisulu, jedan od veterana u borbi protiv belaca koji su manjina u Južnoj Africi i dugogodišnji prijatelj i mentor Nelsona Mendele, najpoznatijeg borca protiv aparthejda.
■ 2004. - U aukcijskoj kući 'Sotbi' u Njujorku Pikasova slika 'Dečak sa lulom' postigla je cenu od 104.168.000 dolara, što je predstavljalo svetski rekord u aukcijskoj prodaji slika do tada.
■ 2005. - Na parlamentrnim izborima u Velikoj Britaniji Laburistička partija Tonija Blera osvojila je apsolutnu većinu u britanskom parlamentu, a premijer Toni Bler treći uzastopni mandat.
■ 2006. - Ugašeni RTS 3 i Radio 101.
■ 2009. - Odlukom Žalbenog veća Haškog tribunala Veselinu Šljivančaninu izrečena je kazna od 17 godina zatvora za zločine u Vukovaru, umesto prvobitne kazne od 5 godina. Istovremeno, Žalbeno veće je potvrdilo prvostepenu presudu pukovniku bivše JNA Miletu Mrkšiću, kojom je osuđen na 20 godina zatvora.
■ 2012. - U Japanu je počeo proces zatvaranja poslednjeg aktivnog nuklearnog reaktora, od 50 koliko ih je radilo u zemlji do katastrofe u Fokušimi 2011. godine.
■ 2014. - Umro je bitanski režiser, scenarista i glumac Timoti Džon Bajford, koji je veći deo svog radnog veka proveo u Srbiji. Iza njega su ostale kultne TV serije za decu: 'Neven', 'Poletarac', 'Babino unuče', 'Metla bez drške', 'Nedeljni zabavnik' ...
■ 2018. - Američka svemirska agencija NASA lansirala ka Marsu letelicu 'Insajt' sa ciljem da istraži unutrašnjost 'crvene planete' tako što će robot izvoditi geološka iskopavanja do dubine od pet metara i pokušati da izmeri zemljotrese na ovoj planeti.
Najnovije Vesti - Balkan i Svet
Pogledajte i ostale super zanimljive rubrike na sajtu
■ 1705. - Umro je rimsko-nemački car Leopold I. Uspešno se borio protiv Turaka, a slavu mu je donela odbrana Beča 1683. Za vreme njegove vladavine (od 1658) Srbi su se, pod vođstvom patrijarha Arsenija Čarnojevića, doselili u južnu Ugarsku i u Srem.
■ 1813. - Rođen je danski filozof Seren Kjerkegor, začetnik filozofije egzistencijalizma ('Ili-ili: fragmenti života', 'Pojam strepnje', 'Bolest na smrt', 'Stadijumi na životnom putu', 'Filozofske mrvice').
■ 1815. - Rođen je francuski pisac komedija i vodvilja Ežen Martin Labiš. Neke od njegovih komedija ubrajaju se u najpopularnije komedije XIX veka ('Slamni šešir', 'Put gospodina Perišona').
■ 1818. - Rođen je nemački filozof Karl Hajnrih Marks teoretičar modernog socijalizma i komunizma. Sa Fridrihom Engelsom napisao je 1848. Komunistički manifest ('Prilog kritici Hegelove filozofije prava', 'Teze o Fojerbahu', 'Osamnaesti brimer Luja Bonaparte', 'Kapital - kritika političke ekonomije').
■ 1821. - Umro je francuski car Napoleon I Bonaparta jedan od najvećih vojskovođa u istoriji, čiji su osvajački pohodi izmenili Evropu. Umro je na ostrvu Sveta Jelena kao britanski zatvorenik.
■ 1846. - Rođen je poljski pisac Henrik Sjenkjevič autor romana 'Quo vadis', i dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1905.
■ 1855. - Prvi crnogorski svetovni vladar, knez Danilo I Petrović, doneo je Zakonik, kojim je nastojao da učvrsti pravni poredak i individualizuje imovinska prava po uzoru na rimsko pravo. Zakonikom su izjednačena prava svih građana nezavisno od nacionalnosti i religije, mada Crnu Goru, kako je precizirano u Zakoniku, nastanjuju isključivo Crnogorci i Brđani koji su svi Srbi pravoslavne vere.
■ 1860. - Italijanski revolucionar Đuzepe Garibaldi sa svojih '1.000 crvenih košulja' isplovio iz Đenove prema Siciliji, koju je osvojio krajem jula.
■ 1862. - U znak sećanja na bitku kod Puebla, američki Meksikanci svake godine na današnji dan obeležavaju svoj najveći praznik - Sinko de majo ili Dan pobede. Tada su malobrojne formacije siromašnih meksičkih seljaka pobedile mnogobrojniju, dobro opremljenu francusku armiju od oko 6000 vojnika i proterali Francuze iz svoje zemlje.
■ 1865. - Odigrala se prva pljačka voza u SAD-u.
■ 1883. - Rođen je srpski kompozitor i muzički pisac Petar Konjović, rektor Muzičke akademije u Beogradu, član Srpske akademije nauka i umetnosti i upravnik Muzikološkog instituta. Inspirisao se narodnim melosom i snažnom muzičkom individualnošću je učvrstio nacionalni smer u srpskoj muzici. Dela su: opere 'Knez od Zete', 'Vilin veo', 'Koštana', 'Seljaci', zbirke solo pesama 'Moja zemlja', 'Lirika', knjige 'Stevan Mokranjac', 'Miloje Milojević', 'Knjiga o muzici'.
■ 1886. - Pripadnici Nacionalne garde, prema naredbi guvernera Jeremiaha M. Ruska, zapucali u mnoštvo demonstranata ispred čeličane i ubili sedam ljudi.
■ 1891. - U Njujorku je otvoren Karnegi hol gostovanjem Čajkovskog.
■ 1893. - Veliki krah na njujorškoj berzi.
■ 1904. - Na brdu Volujica kod Bara postavljena radio-telegrafska stanica Markonijevog sistema, prva na Balkanu.
■ 1912. - Dragutin Novak, prvi hrvatski pilot, pobeđuje na aeromitingu u Grazu gde doživljava pad.
■ 1912. - U Zagrebu službeno otvoren stadion u Maksimiru.
■ 1912. - Otvorene su pete moderne Olimpijske igre u Štokholmu.
■ 1930. - Britanske vlasti u Indiji uhapsile Mahatmu Gandija zbog njegove kampanje građanske neposlušnosti.
■ 1936. - Italijanske trupe pod komandom feldmaršala Pjetra Badolja okupirale Adis Abebu, prestonicu Etiopije.
■ 1941. - U oslobođenu Adis Abebu, glavni grad Etiopije, ušao car te zemlje Haile Selasije I.
■ 1944. - Mahatma Gandi izlazi iz zatvora.
■ 1945. - Sovjetske trupe u Drugom svetskom ratu ušle u mesto Pinemunde, odakle su Nemci ispaljivali rakete 'Fau 1' i 'Fau 2'.
■ 1945. - Trupe SAD oslobodile nemački nacistički koncentracioni logor 'Mathauzen'.
■ 1945. - Praški ustanak protiv nemačke nacističke vlasti.
■ 1945. - Kanadske i britanske snage oslobodile Nizozemsku i Dansku od Nemačke okupacije. Pobuna protiv Nacista u Pragu
■ 1949. - U Londonu je potpisan ugovor kojim je osnovan Savet Evrope. Evropski savet predstavlja najstariju organizaciju i početni korak u integracionom procesu Evrope. Sedište organizacije je u Strazburu, a danas ova organizacija predstavlja glavni forum za pravna, socijalna, zdravstvena i ekološka pitanja u Evropi.
■ 1954. - General Alfredo Štresner vojnim udarom oborio predsednika Paragvaja Federika Čavesa, počevši tako tridesetčetvorogodišnju diktaturu.
■ 1955. - Odlukom saveznika Savezna Republika Nemačka ponovo stekla suverenitet.
■ 1961. - Iz Kejp Kanaverala lansiran kosmički brod 'Merkjuri', prva kosmička letelica SAD s ljudskom posadom, kojim je upravljao Alen Bartlet Šepard.
■ 1977. - Umro je nemački državnik i ekonomista Ludvig Erhard zapadnonemački kancelar (1963-66) u vreme privrednog oporavka zemlje nakon Drugog svetskog rata.
■ 1981. - Bobi Sends, prvi od 10 pripadnika IRA, umro u zatvoru 'Mejz' u Severnoj Irskoj od posledica štrajka glađu.
■ 1988. - Rođena je Adele Laurie Blue Adkins, poznatija kao Adele, engleska pevačica, tekstopisac i multiinstrumentalistica.
■ 1990. - U Zagrebu je održan 35. izbor za pesmu Eurovizije. Pobednik je bio Italijan Toto Cutunjo s pesmom 'Insieme 1992'.
■ 1993. - Umro je američki pisac i intelektualac Irving Hou čije je najpoznatije delo 'Svet naših očeva', studija o istočno-evropskim Jevrejima imigrantima u Sjedinjenim Američkim Državama.
■ 1996. - U prisustvu španskog kralja Huana Karlosa, konzervativni lider, novi premijer Hose Maria Asnar, položio zakletvu, posle 13 godina vladavine socijalista.
■ 1999. - Indonezija i Portugal potpisali dokument kojim je priznata nezavisnost Istočnog Timora.
■ 2001. - Pripadnici pobunjeničke grupe 'Unita' u Angoli kidnapovali 51 dečaka i 9 devojčica iz internata za ratnu siročad izvan Kaksita, severoistočno od Luande. Poginulo oko 200 civila.
■ 2003. - Haški tribunal podigao optužnicu protiv bivšeg načelnika Državne bezbednosti Srbije Jovice Stanišića i bivšeg komandanta Jedinice za specijalne operacije Franka Simatovića, kojom se terete za učešće u zajedničkom zločinačkom poduhvatu uklanjanja nesrba u Hrvatskoj i Bosni i Hercegovoni, od 1991. do 1995. Uhapšeni 13. marta u policijskoj akciji 'Sablja' a posle podizanja optužnice izručeni sudu u Hagu.
■ 2003. - Ruanda oslobodila više od 22.000 zatvorenika, uglavnom umešanih u masakr koji je 1994. počinila Hutska milicija, kada je ubijeno oko 800.000 etničkih Tutsija i umerenih Hutua. U zatvoru ostalo oko 80.000 ljudi, gde većina čeka suđenje.
■ 2003. - Umro je Valter Sisulu, jedan od veterana u borbi protiv belaca koji su manjina u Južnoj Africi i dugogodišnji prijatelj i mentor Nelsona Mendele, najpoznatijeg borca protiv aparthejda.
■ 2004. - U aukcijskoj kući 'Sotbi' u Njujorku Pikasova slika 'Dečak sa lulom' postigla je cenu od 104.168.000 dolara, što je predstavljalo svetski rekord u aukcijskoj prodaji slika do tada.
■ 2005. - Na parlamentrnim izborima u Velikoj Britaniji Laburistička partija Tonija Blera osvojila je apsolutnu većinu u britanskom parlamentu, a premijer Toni Bler treći uzastopni mandat.
■ 2006. - Ugašeni RTS 3 i Radio 101.
■ 2009. - Odlukom Žalbenog veća Haškog tribunala Veselinu Šljivančaninu izrečena je kazna od 17 godina zatvora za zločine u Vukovaru, umesto prvobitne kazne od 5 godina. Istovremeno, Žalbeno veće je potvrdilo prvostepenu presudu pukovniku bivše JNA Miletu Mrkšiću, kojom je osuđen na 20 godina zatvora.
■ 2012. - U Japanu je počeo proces zatvaranja poslednjeg aktivnog nuklearnog reaktora, od 50 koliko ih je radilo u zemlji do katastrofe u Fokušimi 2011. godine.
■ 2014. - Umro je bitanski režiser, scenarista i glumac Timoti Džon Bajford, koji je veći deo svog radnog veka proveo u Srbiji. Iza njega su ostale kultne TV serije za decu: 'Neven', 'Poletarac', 'Babino unuče', 'Metla bez drške', 'Nedeljni zabavnik' ...
■ 2018. - Američka svemirska agencija NASA lansirala ka Marsu letelicu 'Insajt' sa ciljem da istraži unutrašnjost 'crvene planete' tako što će robot izvoditi geološka iskopavanja do dubine od pet metara i pokušati da izmeri zemljotrese na ovoj planeti.
Klik Gore na Sliku - Prikaz; Ponovni Klik - Brisanje
Najnovije Vesti - Balkan i SvetPogledajte i ostale super zanimljive rubrike na sajtu
